“กอดคอร่ำไห้ … น้ำตาพนักงาน สกสค. ถูกเลิกจ้าง”

สัปดาห์ที่ผ่านมา ข่าวพนักงาน สกสค. ถูกเลิกจ้างจำนวน 961 คน ดังขึ้นตามสื่อต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นสิ่งพิมพ์ ทีวี โลกออนไลน์จนเป็นที่วิจารณ์ไปทั่ว
นี่ไม่ใช่น้ำตาแรกที่ไหลนองในช่วงการแพร่ระบาด Covid-19 ซึ่งก่อนหน้านี้ก็มีการถูกเลิกจ้าง การเลิกกิจการมาหลายแห่ง และมีน้ำตาไม่ต่างจาก สกสค. ทั้งที่เป็นข่าวและไม่เป็นข่าว
มันจึงเป็นน้ำตาที่ไหลต่อกันมาอย่างเป็นห่วงโซ่บนความทุกข์ยากในยามนี้
วันนี้ ยอดผู้ติดเชื้อของโลกไปไกลเกินกว่าหยุดยั้ง มันทะลุเกิน 11 ล้านคนไปแล้ว เอาแค่สหรัฐก็ติดเชื้อเพิ่มวันละมากกว่า 50,000 คน ส่วนจำนวนผู้เสียชีวิตททั่วโลกก็มากกว่า 5 แสน
วันหนึ่ง ๆ จะมีตัวเลขผู้ติดเชื้อทั่วโลกเกิน 100,000 ราย และเพิ่มขึ้นอีกอย่างน่ากลัว
ไม่ว่าจะเปลี่ยนทีม 4 กุมาร เปลี่ยนม้ากลางศึก หรือใครมาเป็นรัฐบาล ใครเป็นรัฐมนตรีก็ต้องเยียวยาต้องซับน้ำตาให้ได้ จะทำอย่างเก่าไม่ได้ ต้องคิดใหม่ทำใหม่ โลกนี้เปลี่ยนไปมาก

สกสค. มีชื่อเต็มเรียกว่า สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมสวัสดิการและสวัสดิภาพครูและบุคลากรทางการศึกษา เป็นองค์การมหาชน เป็นนิติบุคคลในกำกับของกระทรวงศึกษาซึ่งมีรูปแบบการบริหารที่แฝงด้วยระบบราชการ และคล้ายกับบริษัท การบินไทย (มหาชน) จำกัด
เดิม สกสค. คือองค์การการค้าคุรุสภาซึ่งเป็นผู้บริหารร้าน “ศึกษาภัณฑ์พาณิชย์” และทำหน้าที่ดูแล “สวัสดิการ-สวัสดิภาพ-สิทธิประโยชน์-ช่วยเหลือ” ให้กับผู้มีอาชีพทางการศึกษา
รายได้หลักของ สกสค. คือผลิตและจำหน่ายหนังสือและสินค้าทางการศึกษา อุปกรณ์วิทยาศาสตร์ สารเคมี สื่อการศึกษา เครื่องแบบ เครื่องใช้นักเรียน และอื่น ๆ ทางการศึกษา
ยุคสมัยที่เปลี่ยนไป การแข่งขันก็มีเอกชนเป็นผู้ผลิตและจำหน่ายในโลกออนไลน์ สกสค. จึงสู้เอกชนลำบาก มาถึงวันที่ประกาศเลิกจ้างพนักงาน 961 คน สังคมจึงได้รับรู้กันว่า สกสค. มีสภาพขาดทุนสะสมนับพันล้านบาทจึงต้องลดคน ลดรายจ่าย
ประชาชนทั่วไปรับข่าวแล้วก็ไม่ได้รู้สึกกระทบอะไรโดยตรง แต่คนในครอบครัวของผู้ถูกเลิกจ้างที่รวมพ่อแม่และลูก ๆ แล้วก็น่าจะมีมากกว่า 5 พันคนต้องได้รับผลกระทบแน่
น้ำตาของคน 961 คนจึงส่งผลให้เกิด “ห่วงโซ่น้ำตา” แก่คนมากกว่า 5 พันตามไปด้วย
คนมากกว่า 5 พันขาดรายได้ก็ทำให้ความต้องการซื้อสินค้าอุปโภคบริโภคหายไปอย่างเป็นห่วงโซ่ (Demand Chain) การผลิตและการจัดหาก็ย่อมลดลงเป็นทอด ๆ ไม่ต่างกัน
สินค้าอุปโภคบริโภคต้องมีผู้ผลิต เมื่อผู้ผลิตหรือผู้จัดหา (Supplier) ขายได้น้อยลง รายได้ลดลงจาก สกสค. และกิจการอื่นที่ลดคนงานหรือเลิกกิจการทั้งก่อนหน้าและภายหลัง ผู้ผลิตหรือผู้จัดหาก็ต้องลดคนงาน ลดรายจ่าย หรือเลิกกิจการจนเกิดน้ำตาตามมาเรื่อย ๆ
การผลิตสินค้าอุปโภคบริโภคที่ลดลง ผู้ผลิตก็ย่อมลดการผลิตลงจากโรงงานหนึ่งไปสู่อีกโรงงานหนึ่งอย่างเป็นห่วงโซ่ของการจัดหา (Supply Chain) การลดคนงาน ลดรายจ่าย หรือเลิกกิจการก็ย่อมเกิดขึ้นเพื่อความอยู่รอดจนเกิดน้ำตาอีกอย่างเป็นห่วงโซ่ไม่ต่างกัน
เมื่อความต้องการ (Demand) การผลิตหรือการจัดหา (Supply) ลดลง งานในกิจการอื่นที่ไม่เกี่ยวกันก็ต้องลดลง เช่น ธุรกรรมในธนาคาร การท่องเที่ยว โรงแรม ร้านอาหาร ร้านค้า ร้านเสริมสวย การก่อสร้าง ตลาดนัด และการผลิต เป็นต้น ก็จะมีงานลดลงอย่างเป็นห่วงโซ่ (Chain)
งานในกิจการนำเข้า ส่งออก ขนส่ง คลังสินค้า โลจิสติกส์ ไม่ว่างานประเภทใดก็จะลดลงตามห่วงโซ่เพราะทุกกิจการต่างขาดเงินไม่ต่างกัน
นี่เพียงกิจการ สกสค. และกิจการอื่นที่เป็นข่าวไม่กี่แห่งส่งผลแค่นี้แต่ในความจริงกิจการที่ต้องลดงาน ลดคน หรือเลิกกิจการมีมากและค่อย ๆ มีมากขึ้นจาก Covid-19 นี้ ซึ่งจากข่าวสารทั่วโลก กิจการดัง ๆ มากมายต่างก็ทะยอยประกาศปลดคนงานหรือเลิกกิจการเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ
ดังนั้น ในวันนี้ ไม่ว่ามหาเศรษฐี เจ้าของกิจการ ผู้บริหาร หรือคนโชคดีที่ยังพอมีงานทำก็ต้องได้รับผลกระทบ ต้องมีรายได้ลดลงตามที่กล่าวถึงอย่างเป็นห่วงโซ่
ทุกอย่างจะค่อย ๆ คืบคลานเข้ามาถึงทุกคนไม่ช้าก็เร็ว เว้นแต่รัฐบาลจะคงสภาพการปิดประเทศไปจนกว่าสถานการณ์โลกจะดีขึ้น หรือคุมการเปิดประเทศอย่างมีเงื่อนไขได้ดีเท่านั้น
ก่อนหน้านี้ กิจการที่มีขาดทุนสะสม อาจคิดแผนกู้เงิน อาจคิดกลยุทธ์เพื่อฟื้นตัวไว้แล้ว แต่พอมีการแพร่ระบาด Covid-19 ทุกอย่างต้องหยุดชะงักและต้องชะลอตัวลงอย่างไม่รู้กำหนดเวลา แผนและกลยุทธ์ที่เตรียมไว้จึงแทบทำอะไรไม่ได้เลย ความคิดเลิกกิจการจึงเกิดขึ้น
Covid-19 จึงทำให้การเลิกจ้างและเลิกกิจการเกิดยิ่งมากขึ้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
หากจะกล่าวอย่างสั้น ๆ ห่วงโซ่น้ำตาที่เกิดขึ้นจะกระทบต่อห่วงโซ่ความต้องการและการจัดหา (Demand and Supply Chain) ขณะเดียวกัน ห่วงโซ่ความต้องการและการจัดหาก็จะหวนกลับไปให้เกิดห่วงโซ่น้ำตา
มันวนเวียนไม่รู้จบและจะส่งผลกระทบต่อทุกคน หากการแพร่ระบาดยังไม่จบสิ้น
นี่คือความน่ากลัวของการแพร่ระบาด Covid19 ท่ามกลางข่าวการแย่งตำแหน่งรัฐมนตรี ข่าวการสาดโคลนของนักการเมือง ข่าวการเปิดประเทศอย่างมีเงื่นไข แต่ก็เป็นโอกาสให้เชื้อกลับมาแพร่กระจายในประเทศไทยรอบ 2 ที่คาดการกันว่าจะหนักกว่ารอบแรกก็เป็นได้ และข่าวเงินเยียวยาของรัฐบาลที่ใกล้จะหมดลง และข่าวรัฐบาลกู้เงินจนใกล้เต็มเพดานของกฎหมายแล้ว
การตื่นตัว การเตรียมตัว การลดรายจ่ายที่ไม่จำเป็น และการสร้างเงินออมให้ได้แม้จะไม่มีเงินแต่ละเดือนเหลือให้เก็บออมจึงเป็นสิ่งที่ต้องคิดและต้องทำในเวลานี้
มิฉะนั้น ห่วงโซ่น้ำตาที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องก็อาจเปลี่ยนท่านจากการเป็นผู้เฝ้ามองให้กลายเป็นผู้ร่วมในห่วงโซ่น้ำตานั้นก็ได้ในวันหนึ่ง

ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร

อ่านบทความอื่นที่เขียนโดย ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร ได้ที่ http://snp.co.th/e-journal/