1 มกราคม 2565 เลขรหัส ‘พิกัดฮาร์โมไนซ์’ ที่ใช้กำกับสินค้านำเข้าและส่งออกจะมีการเปลี่ยนแปลงจำนวน 225 ตอนย่อยในระดับโลก และจำนวน 604 ตอนย่อยในระดับอาเซียน
‘พิกัดฮาร์โมไนซ์’ คืออะไร และจะมีผลกระทบต่อผู้นำเข้าและผู้ส่งออกของไทยอย่างไร ?

‘พิกัดฮาร์โมไนซ์’ มาจาก 2 คำผสมกันคือ ‘พิกัดสินค้า’ และระบบ ‘ฮาร์โมไนซ์’
พิกัดสินค้าเป็น ‘เลขรหัส’ ที่ใช้กำกับสินค้านำเข้าและส่งออกทุกรายการ สาเหตุที่ต้องมีเลขรหัสก็น่าจะเกิดจากวัฒนธรรมการเรียกชื่อสินค้าของแต่ละประเทศแตกต่างกัน (ผู้เขียน)
เมื่อประกอบกับความชำนาญในการสื่อสารภาษาอังกฤษไม่เท่ากัน ชื่อสินค้าที่ใช้สื่อสารก็อาจถูกตีความเป็นอื่น ส่งผลให้การจัดเก็บภาษีอากรและการควบคุมสินค้าผิดพลาดไปด้วย
ตัวอย่างเช่นคำว่า ‘Tissue’ คนไทยหมายถึง ‘กระดาษทำความสะอาดทุกประเภท’ ขณะที่ชาติอื่นเรียกแยกประเภท เช่น ‘Table Napkins, Facial Tissue, และ Toilet Paper’ เป็นต้น
ด้วยเหตุนี้พิกัดสินค้า (Tariff Code) จึงถูกกำหนดขึ้นเพื่อใช้กำกับสินค้านำเข้าและส่งออกเพื่อสื่อความหมายให้ตรงกัน
พิกัดสินค้าน่าจะเริ่มตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินในปี 2396 โดยตอนนั้น กลุ่มสินค้าแบ่งไว้เพียง 5 กลุ่ม และมีเพียง 29 ประเทศเท่านั้นที่ยอมรับและใช้
97 ปีต่อมา ในปี 2493 สินค้าที่ซื้อขายสินค้าระหว่างประเทศมีมากขึ้น พิกัดสินค้าจึงถูกจัดระบบใหม่โดยใช้ตัวเลข 4 หลัก แสดง ‘ชนิดสินค้า’ เพื่อให้ศุลกากรในประเทศสมาชิกเข้าใจตรงกัน และเรียกระบบที่จัดใหม่นี้ว่า ‘พิกัดสินค้าระบบ BTN’ (Brussels Tariff Nomenclature)
อีก 33 ปีต่อมา ในปี 2526 ก็พบว่า พิกัด BTN ให้ความหมายไม่สัมพันธ์กัน เกิดการตีความและความขัดแย้งระหว่างผู้นำเข้า ผู้ส่งออก และศุลกากรในประเทศสมาชิกมากขึ้น
องค์การศุลกากรโลก หรือ WCO (World Customs Organization) จึงร่วมกันสร้างระบบ ‘พิกัดสินค้า’ ใหม่ให้มีลักษณะ ‘ประสานกัน’ (Harmonize) ไปในทิศทางเดียวกันโดยเพิ่มตัวเลขเป็น 6 หลัก และเรียกระบบใหม่ว่า ‘พิกัดฮาร์โมไนซ์’ (Harmonized System Code) หรือ HS Code
HS Code ใหม่มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2531 โดยมีข้อกำหนดให้ปรับปรุงทุก ๆ 5 ปี เพื่อรองรับความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการค้า ควบคุมและรักษาสภาพแวดล้อม สุขอนามัย และความปลอดภัยทางสังคม
แต่ประเทศในกลุ่มอาเซียนต้องการเพิ่มการเก็บสถิติ และการระบุสินค้าให้เจาะจงมากขึ้น จึงเกิด ‘ความตกลงด้านศุลกากรอาเซียน’ (ASEAN Agreement on Customs) โดยขอเพิ่มตัวเลขเข้าไปอีก 2 หลักเป็นเลข 8 หลัก ให้ใช้เฉพาะการนำเข้าและการส่งออกในกลุ่มอาเซียน
เลขพิกัด 8 หลักของกลุ่มอาเซียนถูกเรียกว่า ‘พิกัดอัตราศุลกากรฮาร์โมไนซ์อาเซียน’ หรือ AHTN (ASEAN Harmonized Tariff Nomenclature)
ปัจจุบัน ประเทศที่ใช้พิกัดฮาร์โมไนซ์ทั่วโลกมีถึง 176 ประเทศ จัดกลุ่มสินค้าได้ 21 หมวด แต่ละหมวดแบ่งเป็นตอน รวม 97 ตอน ไล่เรียงตั้งแต่ตอนที่ 01 ถึง 97
พิกัดตอนที่ 01 ถึง 97 เป็นตอนหลัก เมื่อแยกเป็นตอนย่อย 6 หลักในระดับโลกแล้วจะได้ถึง 5,387 ตอนย่อย แต่เมื่อแยกเป็น 8 หลักในระดับอาเซียนแล้วกลับได้ถึง 10,813 ตอนย่อย
การปรับปรุงมีมาทุก ๆ 5 ปี ส่วนที่จะเริ่มอีกครั้งในวันที่ 1 มกราคม 2565 จะทำให้ตอนย่อย 6 หลักระดับโลกเพิ่มอีก 225 ตอนย่อย รวมเป็น 5,612 ตอนย่อย และ 8 หลักระดับอาเซียนเพิ่มอีก 604 ตอนย่อยรวมเป็น 11,417 ตอนย่อย
ประเทศไทยเป็นสมาชิกทั้งองค์การศุลกากรโลกและศุลกากรอาเซียน การนำเข้าและการส่งออกของไทยจึงต้องใช้พิกัดระบบ ‘ฮาร์โมไนซ์’ ตัวเลขทั้ง 6 หลักและ 8 หลักตามไปด้วย

ปัจจุบัน HS Code ถือเป็นส่วนหนึ่งของการค้าและกฎหมายระหว่างประเทศไปแล้ว การสำแดง HS Code ผิดพลาดจึงมีความผิด
ส่วนบทลงโทษจะมีมากหรือน้อยเพียงใดก็ขึ้นอยู่กับผลที่ตามมา เช่น หากกระทบกับสิทธิประโยชน์จากการยกเว้นหรือลดหล่อนภาษี หรือภาษีอากรชำระขาดก็อาจมีค่าปรับสูงตามไปด้วย
หากสินค้าของท่านผู้นำเข้าและผู้ส่งออกไม่อยู่ในรายการที่เปลี่ยนแปลงก็มีผลกระทบน้อย
แต่หากท่านต้องการตรวจสอบเพื่อความมั่นใจก็สามารถทำได้ถึง 3 ทาง คือ 1. ตรวจสอบกับผู้ชำนาญการศุลกากร (Customs Specialist) ที่มีความรู้ หรือ 2. ตรวจสอบทางวาจากับกองพิกัด หรือทางเว็บไซต์กรมศุลกากร (www.customs.go.th)
การตรวจสอบทั้ง 2 ทางนี้ไม่สามารถนำไปอ้างอิงในทางกฎหมายได้ และโดยทางที่ 3. การทำหนังสือสอบถามอย่างเป็นทางการ มีค่าธรรมเนียม และสามารถใช้อ้างอิงในทางกฎหมายได้
ส่วนวิธีการทำหนังสือที่ดีที่สุดคือ การร่วมกับตัวแทนออกของ (Customs Broker) ที่ท่านใช้บริการให้ช่วยดำเนินการ
HS Code 2022 ที่เปลี่ยนแปลงครั้งนี้เป็นไปตามวิวัฒนาการของโลกและข้อกำหนดทุก ๆ 5 ปีของ WCO ซึ่งท่านผู้นำเข้าและผู้ส่งออกควรมีความเข้าใจไม่มากก็น้อย

ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร
CEO – SNP Group

ป.ล. ตัวอย่างสินค้าใหม่และรหัสพิกัด 4 หลักที่ยังไม่แยกย่อยใน HS Code 2022 ที่กรมศุลกากรให้มาเป็นตัวอย่าง เช่น ชุดตรวจสำหรับใช้ในห้องปฏิบัติการ (38.22) ผลิตภัณฑ์ที่ประกอบด้วยนิโคติน (24.04) เครื่องพิมพ์ 3 มิติ (84.85) เศษและของที่ใช้ไม่ได้ทางไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ (85.49) อากาศยานไร้คนขับ (88.06) เป็นต้น
รายการสินค้าที่จะมีการเปลี่ยนแปลงประกอบด้วย เกษตรกรรม เครื่องจักร เคมีภัณฑ์ ไม้ โลหะ ยานพาหนะ สิ่งทอ และสินค้าอื่น ๆ อีก 52 รายการ
อ้างอิง http://boi.go.th//พิกัดอัตราศุลกากร, สำนักพิกัดอัตราศุลกากร

อ่านบทความอื่นที่เขียนโดย ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร ได้ที่ http://snp.co.th/e-journal/

Date Published : December 14, 2021