การกำหนด ‘รายได้ขั้นต่ำ 400 บาท’ กับ ‘การประกันรายได้ 400 บาท’
อย่างไหนดีกว่ากัน ???

ระหว่างการรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งในเดือนมีนาคม 2562 พรรคการเมืองที่มีความรู้ทางเศรษฐกิจต่างชูนโยบายค่าแรงขั้นต่ำตั้งแต่ 400 บาท ขึ้นไปเกือบทุกพรรค
เป้าหมายคือการหวังคะแนนจากคนใช้แรงงานโดยไม่ถามนายจ้าง
พรรคประชาธิปัตย์ (ปชป.) เพียงพรรคเดียวที่ชูนโยบายประกันรายได้ 120,000 บาทต่อปี หรือเฉลี่ย 400 บาทต่อวันที่ดูเป็นความหวังให้นายจ้างที่ดีกว่า
ภายหลังการเลือกตั้ง ปชป. ได้คะแนนต่ำมาก พรรคพลังประชารัฐ (พปชร.) เป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาลโดยมี ปชป. เข้าร่วม ข่าวค่าแรงขั้นต่ำค่อย ๆ ชัดขึ้น
ประชาชาติออนไลน์ (https://www.prachachat.net/general/news-349618) ให้หัวข้อข่าววันที่ 14 ก.ค. 62 ด้วยการขึ้นค่าแรงงานขั้นต่ำ
“ลูกจ้างเฮ! รัฐบาลเตรียมปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำ 400 บาท/วัน”

ค่าแรงขั้นต่ำทำให้นายจ้างต้องแบกภาระต้นทุนสูงขึ้น หากรัฐบาลกำหนดเป็นกฎหมายก็ยิ่งทำให้นายจ้างปฏิเสธไม่ได้
ปัจจุบันนี้ ค่าแรงขั้นต่ำถูกกำหนดไว้ที่วันละ 300 บาท หากถูกปรับใหม่ให้เป็น 400 บาท ก็ยิ่งทำให้แรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านหลั่งไหลเข้ามาหางานในประเทศไทยมากยิ่งขึ้น
คนไทยกลุ่มใหญ่ยังยึดติดค่านิยมเลือกงาน ยังปฏิเสธงานรับจ้างบางประเภท
การเลือกและการปฏิเสธงานของคนไทยกลุ่มใหญ่นี้ ก็ยิ่งทำให้แรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านมีโอกาสได้รับการจ้างงานมากยิ่งขึ้น
ค่าแรงขั้นต่ำที่มีข่าวจะปรับขึ้นเป็น 400 บาท ก็ยิ่งเป็นแรงดึงดูดให้แรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านยิ่งเข้ามาหางานในประเทศไทยมากยิ่งขึ้น
แรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านกลุ่มที่เข้ามาอย่างผิดกฎหมาย หรือกลุ่มที่หางานไม่ค่อยได้ก็มักยอมรับค่าแรงที่ต่ำกว่ากฎหมายกำหนด
ปัญหาสังคม ปัญหาการแย่งงานก็ย่อมตามมา
ผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ที่มีเครื่องจักรทันสมัย การจ่ายค่าแรง 400 ต่อวัน หรืออาจถึง 600 บาท ย่อมได้รับผลกระทบน้อยเนื่องจากเครื่องจักรทันสมัยมักเข้ามาแทนที่แรงงานอยู่แล้ว
แรงงานที่จ้างจึงต้องมีความรู้หรือได้รับการพัฒนาให้ควบคุมเครื่องจักรเรียบร้อยแล้ว
เครื่องจักรที่มีจำนวนมากทำให้การใช้แรงงานลดลง ค่าแรงขั้นต่ำที่ถูกปรับให้สูงขึ้นจึงส่งผลกระทบน้อยต่ออุตสาหกรรมขนาดใหญ่
ผู้ประกอบการที่จะได้รับผลกระทบมากจึงหนีไม่พ้นกลุ่มอุตหสาหกรรม SME ที่มีขนาดกลางและเล็กที่ยังต้องพึ่งพาแรงงานมากกว่า
หลายปีที่ผ่านมาข่าวผู้ประกอบการ SME มีการปิดตัวมากขึ้น ขณะที่อุตสาหกรรมขนาดใหญ่เติบโตมากขึ้นเข้าทำนองปลาใหญ่กินปลาเล็ก
หากค่าแรงขั้นต่ำถูกปรับขึ้นจริง ภาระต้นทุนที่เพิ่มขึ้นจึงน่าจะตกอยู่กับผู้ประกอบการและนายจ้าง SME มากกว่า

เมื่อหันมาพิจารณาการประกันรายได้ของพรรคประชาธิปัตย์ที่ใช้ในการรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งโดยโพสท์ทูเดย์ (https://www.posttoday.com/politic/news/594827)
“ประชาธิปัตย์เคยเสนอประกันค่าแรง ไม่ให้ต่ำกว่า 120,000 บาทต่อปี หากหักวันหยุดแล้วก็จะเท่ากับค่าแรงวันละ 400 บาทคล้ายกับที่รัฐบาลเสนอ แต่ที่ต่างมโหฬารคือ นโยบายของพรรคประชาธิปัตย์ไม่ใช่การขึ้นค่าแรงขั้นต่ำที่ผลักภาระทั้งหมดให้นายจ้าง แต่เป็นการประกันค่าแรง หากพื้นที่ไหนได้ค่าแรงไม่ถึง 400 บาท รัฐจะชดเชยส่วนต่างให้จนครบ โดยไม่ต้องเป็นภาระนายจ้าง คล้ายกับกรณีศึกษาเทียบเคียง Workfare ของสิงคโปร์ ที่รัฐชดเชยโดยการจ่ายเงินให้ในรายจ่ายสำคัญๆ ของลูกจ้าง”
สรุปง่าย ๆ แนวทางของ ปชป. คือ นายจ้างอาจจ่ายไม่ถึง 400 บาทได้ สมมุตินายจ้างยังจ่ายค่าแรงเท่าเดิมที่ 300 บาท รัฐบาลจะจ่ายให้อีก 100 บาทซึ่งจะทำให้แรงงานได้ 400 บาท ไม่ต่างจากแนวทางของ พปชร.
วิธีการนี้จะทำให้แรงงานที่ลงทะเบียนอย่างถูกกฎหมายได้รับการประกันรายได้ขั้นต่ำซึ่งเป็นการแก้ปัญหาแรงงานผิดกฎหมายไปในตัวและเป็นโอกาสของแรงงานไทยที่ได้งานมากกว่า
น่าเสียดายที่ ปชป. ไม่ได้เป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาล น่าเสียดายที่นโยบายประกันรายได้มีการพูดถึงน้อยมากหลังการจัดตั้งรัฐบาล

ผู้ประกอบการและนายจ้าง SME ก็ได้แต่หวังว่า ก่อนการประกาศขึ้นค่าแรงงานขั้นต่ำที่กำลังจะมาถึงนี้ ปชป. น่าจะมีบทบาทให้มากขึ้น
แม้การผลักดันจะไม่ได้ผล แต่การผลักดันให้เป็นแนวทางของรัฐบาลแบบสิงคโปร์ตามที่อธิบายไว้ก็ยังดีกว่าปล่อยให้อยู่ในความเงียบ
ไม่อย่างนั้น ผู้ประกอบการและนายจ้าง SME ก็อาจจดจำการประกันรายได้ของ ปชป. เพื่อคิดบัญชีกับ ปชป. ซ้ำในอนาคตอีกก็ได้

ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร