เมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2564 รัฐบาลสิงคโปร์และมาเลเซียร่วมแถลงการณ์การจ่ายเงินชดเชยโครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูง (High Speed Rail: HSR) สิงคโปร์-กัวลาลัมเปอร์ หลังจากการประกาศยุติโครงการเมื่อ วันที่ 31 ธันวาคม 2563 โดยรัฐบาลมาเลเซียได้จ่ายเงินชดเชยจำนวน 102,815,576 เหรียญสิงคโปร์1 (2.39 พันล้านบาท) เพื่อชดเชยค่าเสียหายและค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นกับรัฐบาลสิงคโปร์ในระหว่างการพัฒนาโครงการ ซึ่งการจ่ายเงินชดเชยนี้แสดงถึงการยุติความตกลงทวิภาคีโครงการ HSR อย่างเป็นทางการ โดยทั้งสองประเทศระบุว่ายังคงมุ่งมั่นที่จะรักษาความสัมพันธ์ที่ดีและส่งเสริมความร่วมมืออย่างใกล้ชิดเพื่อผลประโยชน์ร่วมกันของประชาชนของทั้งสองประเทศ

ทั้งนี้ การประกาศยุติโครงการดังกล่าว ก่อให้เกิดความผิดหวังต่อหลายฝ่าย เนื่องจากวัตถุประสงค์หลักของการสร้าง HSR คือเพื่อลดเวลาในการเดินทางระหว่างสิงคโปร์และกัวลาลัมเปอร์ระยะทาง 350 กิโลเมตร ให้เหลือประมาณ 90 นาที นอกเหนือจากการย่นระยะเวลาการเดินทางแล้ว โครงการดังกล่าวคาดว่าจะช่วยสนับสนุน GDP ของสิงคโปร์และมาเลเซีย ประมาณ 6.7 พันล้านเหรียญสิงคโปร์ (155.98 พันล้านบาท) และจะสร้างงานประมาณ 111,000 ตำแหน่ง ภายในปี 2603

โครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูง (High Speed Rail: HSR) สิงคโปร์-กัวลาลัมเปอร์
จุดเริ่มต้นของโครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูง (High Speed Rail: HSR) สิงคโปร์-กัวลาลัมเปอร์ เกิดขึ้นเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2556 ที่นายกรัฐมนตรีสิงคโปร์ นาย Lee Hsien Loong และนายกรัฐมนตรีมาเลเซีย นาย Najib Razak ประกาศเปิดตัวโครงการ HSR แก่สาธารณชนเป็นครั้งแรก และต่อมาในเดือนกรกฎาคม 2559 ทั้งสองประเทศได้ร่วมลงนามในบันทึกความเข้าใจ (MOU) และตามมาด้วยการลงนามความตกลง ทวิภาคีโครงการ HSR โดยมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมสิงคโปร์ นาย Khaw Boon Wan และรัฐมนตรีในสำนักนายกรัฐมนตรีของมาเลเซีย นาย Abdul Rahman Dahlan เป็นผู้ลงนามในความตกลงดังกล่าว เมื่อเดือนธันวาคม 2559 ซึ่งภายใต้ความตกลง โครงการ HSR คาดว่าจะเปิดใช้งานได้ตั้งแต่ปี 2569

การประกาศเลื่อนโครงการ HSR สิงคโปร์-กัวลาลัมเปอร์ครั้งแรกเกิดขึ้นเมื่อเดือนพฤษภาคม 2561 หลังจากการเลือกตั้งครั้งประวัติศาสตร์ของมาเลเซีย ที่ Dr Mahathir Mohamad ชนะการเลือกตั้งและได้รับการแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีมาเลเซีย แทนนาย Najib Razak โดย Dr Mahathir Mohamad ได้แถลงข่าวว่าจะมีการศึกษาและทบทวนสัญญาโครงการระหว่างประเทศต่างๆ รวมทั้งโครงการ HSR และต่อมาได้ให้สัมภาษณ์กับ Financial Times ว่า โครงการ HSR จะใช้งบประมาณ 110 พันล้านริงกิต2 (830.5 พันล้านบาท) แต่จะไม่สร้างรายได้ให้กับมาเลเซียแม้แต่ริงกิตเดียว หลังจากนั้นในเดือนกรกฎาคม 2564 นายกรัฐมนตรีมาเลเซีย Dr Mahathir Mohamad ประกาศว่า รัฐบาลมาเลเซียจะเจรจากับสิงคโปร์เพื่อขอเลื่อนโครงการ HSR ออกไป เนื่องจากหลังจากพิจารณาการเงินของมาเลเซียแล้ว คิดว่ามาเลเซียไม่สามารถร่วมโครงการต่อไปได้ ต่อมาในเดือนกันยายน 2561 สิงคโปร์และมาเลเซียได้ลงนามในความตกลงใหม่ เพื่อการเลื่อนโครงการ HSR ออกไปจนถึงสิ้นเดือนพฤษภาคม 2563 และมีการเลื่อนการเริ่มโครงการออกไปเป็นวันที่ 1 มกราคม 2574 แทนวันที่ 31 ธันวาคม 2569 ทั้งนี้ ในขอการเลื่อนโครงการนี้ ทางมาเลเซียต้องจ่ายเงินชดเชยให้กับสิงคโปร์จำนวน 15 ล้านเหรียญสิงคโปร์ (349.2 ล้านบาท) สำหรับค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในการระงับโครงการ และหากมาเลเซียไม่สามารถทำตามสัญญาจะต้องรับผิดชอบภาระค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้น

จุดจบของโครงการ HSR สิงคโปร์-กัวลาลัมเปอร์ เกิดขึ้นในช่วงปลายเดือนกุมภาพันธ์ 2563 ภายใต้การเมืองที่วุ่นวายของมาเลเซีย นายกรัฐมนตรีมาเลเซีย Dr Mahathir Mohamad ลาออกจากการเป็นนายกรัฐมนตรี โดยนาย Muhyiddin Yassin ได้รับการแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีมาเลเซียคนใหม่ ต่อมาในเดือนพฤษภาคม 2563 สิงคโปร์และมาเลเซียได้หารือและตกลงเลื่อนโครงการ HSR ออกไปอีกครั้ง จนถึงสิ้นปี 2563 และเมื่อวันที่ 2 ธันวาคม 2563 นายกรัฐมนตรีสิงคโปร์และนายกรัฐมนตรีมาเลเซียได้หารือเกี่ยวกับโครงการนี้ผ่านการประชุมทางวิดีโอ แต่ไม่สามารถบรรลุข้อตกลงได้ หลังจากนั้นสื่อของมาเลเซียรายงานว่า รัฐบาลมาเลเซียกำลังพิจารณาดำเนินโครงการ HSR ต่อไป โดยที่สิงคโปร์ไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง และเส้นรถไฟฟ้าที่เริ่มต้นในกัวลาลัมเปอร์อาจจะสิ้นสุดที่รัฐยะโฮร์ ประเทศมาเลเซีย แทนที่จะเป็น Jurong East ประเทศสิงคโปร์ ต่อมาเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2564 นายกรัฐมนตรีสิงคโปร์และนายกรัฐมนตรีมาเลเซีย แถลงประกาศการยุติโครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูง (High Speed Rail: HSR) สิงคโปร์-กัวลาลัมเปอร์ อย่างเป็นทางการ

ความคิดเห็นของ สคต.
โครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูง (High Speed Rail: HSR) สิงคโปร์-กัวลาลัมเปอร์ ที่มีการชะลอการสร้างเกือบ 10 ปี ณ ปัจจุบันได้ยุติลงอย่างเป็นทางการแล้ว โดยส่วนหนึ่งเป็นผลจากสถานการณ์โควิด-19 ที่ทำให้มาเลเซียต้องทบทวนแผนการลงทุนในโครงการใหญ่หลายโครงการ ซึ่งมาเลเซียเห็นว่าการยุติโครงการ HSR และจ่ายเงินค่าชดเชยให้กับสิงคโปร์ จะเป็นการลงทุนที่คุ้มกว่าการดำเนินโครงการต่อไป อย่างไรก็ดี ทางรถไฟที่ได้เริ่มดำเนินการสร้างแล้ว ทางมาเลเซียมีแผนที่จะพัฒนาต่อเป็นทางรถไฟภายในประเทศ ซึ่งสิงคโปร์มองว่าจะไม่คุ้มทุนและจะลงเอยโดยไม่ใช้ประโยชน์ ถ้าจะคุ้มค่าการลงทุนหมายความว่ามาเลเซียต้องมีจำนวนประชากรหรือผู้โดยสารมากเท่าจีน สำหรับไทย การยุติโครงการ HSR อาจส่งผลต่อโอกาสในด้านการส่งออกของไทยมายังสิงคโปร์ เนื่องจากโดยปกติไทยส่งสินค้าผ่านแดน ไทย-มาเลเซีย-สิงคโปร์ โดยเฉพาะสินค้าอาหาร ทั้งทางรถยนต์และรถไฟ ซึ่งจะใช้เวลาเดินทางประมาณ 5-6 วัน แต่หากโครงการ HSR สำเร็จ จะทำให้ไทยสามารถส่งสินค้ามายังสิงคโปร์ได้ภายใน 1 วันเท่านั้น หมายความว่าสินค้าอาหารไทยจะสามารถส่งถึงสิงคโปร์ได้ในปริมาณที่มากขึ้นและใช้ระยะเวลาที่น้อยลง

ที่มา : https://www.ditp.go.th/ditp_web61/article_sub_view.php?filename=contents_attach/731018/731018.pdf&title=731018&cate=413&d=0