รัฐบาลไทยได้ไปเยือนประเทศซาอุดิอาระเบียอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 25 ม.ค. 65 สื่อฝายรัฐบาลชี้ไปในทำนองรัฐบาลได้ ‘ผลงาน’ แต่สื่อตรงข้ามชี้ว่ารัฐบาลได้ ‘ส้มหล่น’
ไม่ว่าจะเป็นส้มหล่นหรือไม่ รัฐบาลก็ควรใช้โอกาสนี้สร้างผลงานให้เกิดขึ้นจริง ๆ

ข้อมูลที่ได้จากสื่อ ประเทศซาอุดิอาระเบียกำลังพัฒนาตนเองด้วยยุทธศาสตร์เชิงรุกในทุก ๆ ด้านไม่ว่าจะเป็นด้านการลงทุน ความมั่นคงทางอาหาร พลังงาน สาธารณสุข และการท่องเที่ยวภายใต้การบัญชาการของเจ้าชายมุฮัมมัด บิน ซัลมาน บิน อับดุลอะซีซ อัลซะอูด
ในวัย 36 พระชันษา พระองค์ทรงเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม รองนายกรัฐมนตรี ตำแหน่งอื่นอีกมาก และเหนืออื่นใดทรงเป็นมกุฎราชกุมารที่จะทรงขึ้นครองราชในอนาคต
พระองค์ค่อย ๆ เปลี่ยนกฎเกณฑ์ประเทศ ให้สิทธิสตรีมากขึ้น ลงทุนในต่างประเทศมากขึ้น และเปิดประเทศเพื่อต้อนรับแรงงาน สินค้า สุขอนามัย และบริการต่าง ๆ จากประเทศอื่นมากขึ้น
ในอดีต ประเทศไทยเคยได้ประโยชน์จากการส่งออกแรงงาน อาหารฮาลาล และสินค้าอื่นอีกมาก เงินตราเข้าประเทศก็มาก แต่ความสัมพันธ์กลับถูกตัดขาดไปราว 32 ปีจากเรื่อง ‘เพชรซาอุ’ และ ‘การฆาตรกรรม’ นักการทูตและนักธุรกิจ
ตลอดเวลา 32 ปีที่ผ่านมา คนไทยขาดรายได้จากการส่งออกแรงงานและการค้ามหาศาลโดยไม่มีรัฐบาลไทยชุดใดสามารถรื้อฟื้นความสัมพันธ์ให้กลับขึ้นใหม่ได้
แต่ด้วยยุทธศาสตร์เชิงรุก เจ้าชายมุฮัมมัด บิน ซัลมานทรงยอมลืมข้อบาดหมาง และเชิญรัฐบาลไทยไปเยือนอย่างเป็นทางการเพื่อหารือการเปิดความสัมพันธ์และการค้าครั้งใหม่
แม้หลายรัฐบาลไทยพยายามจะฟื้นความสัมพันธ์ แต่จากข้อมูลข้างต้นจะชี้ว่า ‘ส้มหล่น’ ก็ใช่ แต่หากรัฐบาลนี้จะสร้างผลงานและกระตุ้นเศรษฐกิจ ไทยก็ต้องมียุทธศาสตร์เชิงรุกเคียงคู่กัน
อาหารฮาลาลเป็นสิ่งสำคัญสูงสุดของชาวมุสลิม และน่าจะเหมาะนำมาเป็นยุทธศาสตร์ในครั้งนี้ รัฐบาลไทยจะทำอย่างไรให้โลกเห็นว่า อาหารฮาลาลของไทยอร่อยและดีที่สุด กรรมวิธีตั้งแต่การเตรียมวัตถุดิบ วิธีการปรุง และบรรจุภัณฑ์เป็นไปตามหลักศาสนาอิสลามอย่างแท้จริง
เศรษฐีซาอุที่รู้ก็ย่อมอยากมาเที่ยวประเทศไทยเพื่อลองชิมเป็นการกระตุ้นการท่องเที่ยว

หากอาหารฮาลาลของไทยโด่งดัง ห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) และธุรกิจอื่น ๆ จะปรับตัวและตื่นตัวตาม เช่น การเลี้ยงสัตว์ การเพาะปลูก การเช่าและการซื้อที่ดิน บรรจุภัณฑ์ สุขภาพ การเก็บรักษา การขนส่ง ห้องเย็น และโลจิสติสก์ให้เป็นไปตามหลักศาสนาอิสลามจะตามมา
ทั้งความสัมพันธ์และเศรษฐกิจไทยจะถูกผลักไปอยู่ในยุทธศาสตร์เชิงรุกตามไปด้วย
แต่จาก ‘ยุทธศาสตร์การส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพธุรกิจสินค้าและบริการฮาลาล’ (พ.ศ. 2559 – 2563) โดยกรมส่งเสริมอุตสาหกรรมพบประชากรโลก 7,000 ล้านคน เป็นมุสลิม 1,700 ล้านคน คิดเป็นร้อยละ 23.69 และมีมูลค่าอาหารฮาลาลทั่วโลกถึง US$ 164,368 ล้าน
ขณะที่ไทยมีจุดแข็งด้านแหล่งวัตถุดิบ แต่กลับมีมูลค่าการส่งออกอาหารฮาลาลเพียง US$ 5,112.36 ล้านซึ่งนับว่าน้อยมากโดยมีคู่แข่งที่สำคัญในอาเซียนคือ ‘อินโดนีเซีย’ และ ‘มาเลเซีย’
ส่วนจุดอ่อนคือ การขาดเทคโนโลยี ขาดบุคคลากร ขาดความรู้แบบบูรณาการทำให้อาหารฮาลาลมีการปนเปื้อน ไม่เป็นไปตามหลักศาสนา และไม่ใช้ตราฮาลาลติดอาหารอย่างถูกต้อง
รายงานนี้ชี้เห็นว่า ในความสัมพันธ์ครั้งใหม่นี้ ไทยอาจมีคู่แข่ง และคู่แข่งก็อาจมีผลกระทบต่ออาหารฮาลาล การท่องเที่ยว การค้า และการลงทุนในอนาคตของไทยอีกด้วย
ส่วนข้อเสียที่อาจเกิดขึ้นก็คล้ายกับจีนที่เคยบุกไทย การเช่าและซื้อที่ดิน ครอบครองธุรกิจที่เป็นของคนไทย ธุรกิจมืด กระทบต่อสังคม และความเป็นไทยในวงกว้างอย่างเป็นบทเรียน
ไม่มีใครรู้ว่า ยุทธศาสตร์เชิงรุกเข้าไทยของซาอุครั้งนี้จะส่งผลเสียแบบจีนหรือไม่ ?
ไทยจึงควรใช้โอกาสนี้ทบทวนช่องว่างและข้อบกพร่องของกฎหมาย สร้างความเข้มงวดให้จริงจัง อย่างน้อยก็ให้มีการแก้ไขหรือเพิ่มกฎหมายเพื่อป้องกันสังคมและเศรษฐกิจไปในตัว
การเลือกอาหารฮาลาลขึ้นมาเชิดชูจึงเป็นการสกัดประเทศคู่แข่ง และเป็นการส่งสัญญาณให้การท่องเที่ยว และการตื่นตัวทางเศรษฐกิจที่ดี มิฉะนั้น การเยือนครั้งนี้จะเป็นเพียงส้มหล่นอย่างเดียว และปล่อยให้ประโยชน์ที่ไทยควรได้ไปอยู่ในเชิงรับแทนเชิงรุกอย่างน่าเสียดาย

ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร
CEO – SNP Group
“อาหารฮาลาล (Halal Food) หมายถึง อาหารหรือผลิตภัณฑ์อาหารที่ซึ่งอนุมัติตามบัญญัติศาสนาอิสลามให้มุสลิมบริโภค หรือใช้ประโยชน์ได้”
“ฮาลาล” เป็นคำมาจากภาษาอารบิก หมายความว่า การผลิต การให้บริการ หรือการจำหน่ายใด ๆ ที่ไม่ขัดต่อบัญญัติของศาสนา ดังนั้น เราจึงอาจกล่าวได้ว่า “อาหารฮาลาล” คือ อาหารที่ได้ผ่านกรรมวิธีในการทำ ผสม ปรุง ประกอบ หรือแปรสภาพตามศาสนบัญญัตินั่นเอง เป็นการรับประกันว่า ชาวมุสลิมทั่วไปสามารถบริโภคอาหาร หรืออุปโภคสินค้าหรือบริการต่าง ๆ ได้โดยสนิทใจ เราสามารถสังเกตผลิตภัณฑ์ว่าเป็น “ฮาลาล” หรือไม่นั้นได้จากการประทับตรา “ฮาลาล” ที่ข้างบรรจุภัณฑ์นั้นเป็นสำคัญ (https://www.acfs.go.th/halal/general.php) สำนักงานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ

อ่านบทความอื่นที่เขียนโดย ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร ได้ที่ http://snp.co.th/e-journal/

Date Published : January 31, 2022