ชิปปิ้ง (Shipping) ในทางสากล หมายถึง ‘การขนส่งสินค้าระหว่างประเทศ’ ไม่ใช่ตัวแทนออกของ ขณะที่โลจิสติกส์ก็ไม่ใช่การขนส่ง แต่ทำไมยังมีคนเข้าใจผิดว่า ‘โลจิสติกส์คือการขนส่ง ?’

โลจิสติกส์ (Logistics) ในปัจจุบันพัฒนาขึ้นมาก ความเข้าใจก็กว้างไกลมาก
การบริการโลจิสติกส์ปัจจุบันจึงพัฒนาไปถึง 5 กลุ่มอย่างเป็นลำดับขั้น (รายละเอียดฉบับหน้า) และมีการบริการที่กว้างไกลเกินกว่า ‘การขนส่ง’ เพียงอย่างเดียว
แต่ในทางปฏิบัติก็ยังมีคนกลุ่มหนึ่งเข้าใจผิด ๆ ว่า ‘โลจิสติกส์คือการขนส่ง’ อยู่ดี
เหตุผลที่เข้าใจผิดเพราะทุก ๆ โลจิสติกส์ต้องมีการขนส่งร่วมด้วยเสมอ และผู้ประกอบการขนส่งอย่างเดียวก็มักเรียกตัวเองว่า ‘โลจิสติกส์’ จนทำให้คนทั่วไปเข้าใจผิดไปตามนั้น
ในความเป็นจริง โลจิสติกส์ไม่ใช่การขนส่ง และการขนส่งก็ไม่ใช่โลจิสติกส์
หากจะเปรียบให้เข้าใจง่าย ๆ โลจิสติกส์ก็คือแม่ที่มีลูกหลายคน ส่วนการส่งขนก็คือลูกคนหนึ่ง แม่กับลูกเป็นคนละคน แม่ไม่ใช่ลูก และลูกก็ไม่ใช่แม่ แต่ทั้ง 2 คนมีความเกี่ยวข้องกัน
‘โลจิสติกส์’ จึงเป็นแม่ที่มีหลายกิจกรรมอยู่ภายใต้โลจิสติกส์ เช่น การรวบรวม การจัดเก็บ การเคลื่อนย้าย และการกระจายสินค้า และเกี่ยวพันไปถึง ‘ความพึงพอใจ’ ของผู้รับบริการ
ผู้ให้บริการที่จะเรียกตนเองว่า ‘โลจิสติกส์’ ได้จึงต้องสามารถรับงานตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ จนถึงปลายน้ำได้อย่างครบถ้วน ส่วนการให้บริการก็ไม่จำเป็นต้องทำเองหมด แต่อาจให้บริการร่วมกับผู้ให้บริการอื่น (Out Sources) ก็ได้ เช่น ผู้ให้บริการการขนส่ง คลังสินค้า หรือตัวแทนออกของ (Customs Broker) แต่สามารถรับงานได้ครบทุกกิจกรรมโดยให้การบริการร่วมกับผู้อื่น เป็นต้น

คนให้บริการโลจิสติกส์จึงต้องมีความรู้มาก หลากหลาย และต้องให้การบริการมาก เช่น
(1) การรวบรวม
สามารถรับสินค้าจากผู้จัดหา (Supplier) ได้ หากผู้จัดหาอยู่ในต่างประเทศก็ต้องมีตัวแทนต่างประเทศไปรับสินค้าได้ ให้บริการบรรจุภัณฑ์ (Packaging) เลือกบรรจุภัณฑ์ที่เหมาะสมกับตัวสินค้า และจัดทำฉลากตามที่ลูกค้าต้องการได้
(2) การจัดเก็บ
สามารถจัดเก็บสินค้าได้ (Warehousing) มีแผนและการจัดการสินค้าคงคลัง (Inventory Management) ที่ไม่ให้สินค้าเก็บมากเกินไป หรือน้อยเกินไป ต้องรู้และเชื่อมต่อผู้จัดหา (Supplier) และลูกค้า (Customer) เพื่อให้มีสินค้าเพียงพอในการสนองต่อความต้องการทุกฝ่าย
(3) การเคลื่อนย้าย
สามารถทำการขนส่งได้ เคลื่อนย้ายได้ จัดทำเอกสารที่เกี่ยวข้องได้ หากเป็นสินค้าระหว่างประเทศ การนำเข้า หรือการส่งออกก็สามารถทำพิธีการศุลกากรได้ ประสานงานกับตัวแทนประกันภัยเพื่อสร้างความคุ้มครองสินค้า และอื่น ๆ ที่จะทำให้สินค้าเคลื่อนย้ายได้อย่างปลอดภัย
(4) การกระจาย
สามารถส่งมอบสินค้าไปยังสถานที่ปลายทาง หรือกระจายสินค้าทั้งในและต่างประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีแผนงาน และความพึงพอใจ
(5) การจัดการคุณภาพโดยรวม
สามารถสร้างและใช้เครื่องมือคุณภาพต่าง ๆ ได้ ทุก ๆ กิจกรรมของโลจิสติกส์จะเกี่ยวข้องกัน หากกิจกรรมหนึ่งขาดคุณภาพย่อมส่งกระทบต่อคุณภาพอื่น และความพึงพอใจทันที
(6) การจัดการความสัมพันธ์
สามารถสร้างกลยุทธ์เพื่อความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้จัดหา หรือ SRM (Supplier Relationship Management และลูกค้า หรือ CRM (Customer Relationship Management) เพื่อให้ผู้รับบริการได้รับความพึงพอใจตลอดเวลา
กิจกรรมข้างต้นเป็นเพียงหลัก ๆ ที่ยังมีกิจกรรมย่อย และมีเทคโนโลยีเกี่ยวข้องอีกมาก
ดังนั้น ผู้ให้บริการโลจิสติกส์ระหว่างประเทศ (International Logistics Service Provider) จึงต้องมีตัวแทนต่างชาติให้เป็นเครือข่าย (Network) หรือเชื่อมโยงผู้อื่นเพื่อการบริการให้ครบคลุมโลจิสติกส์ทั่วโลก
ส่วนผู้ให้บริการขนส่งเพียงอย่างเดียวก็ควรเรียกตนเองว่า ‘ขนส่ง’ ไม่ควรเรียกตัวเองว่า ‘โลจิสติกส์’ จนคนกลุ่มหนึ่งและคนรุ่นใหม่ ๆ เรียกผิดตาม และส่งต่อความผิดไปยังนักลงทุนต่างชาติที่กำลังหลั่งไหลเข้าสู่ประเทศไทยให้เกิดความสับสนตามไปด้วย

ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร
SNP Group

อ่านบทความอื่นที่เขียนโดย ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร ได้ที่ http://snp.co.th/e-journal/

Date Published : December 13, 2022