‘บัญชีม้า’ เป็นอันตรายต่อประชาชนอย่างมาก แต่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกลับไม่จัดการ ไม่ป้องกัน และไม่แก้ไขให้เร็วกว่านี้ … ทำไม ?

บัญชีม้าคือ ‘บัญชีธนาคาร’ ทั่วไปที่คนร้ายว่าจ้าง ‘ผู้รับจ้าง’ ให้มาเปิดบัญชีโดยใช้ชื่อผู้รับจ้างเป็นเจ้าของบัญชี และคนร้ายจะใช้บัญชีนี้คอยรับโอนเงินจากการทำผิดกฎหมาย
ผู้รับจ้างเปิดบัญชีส่วนใหญ่เป็นคนยากจน ไม่สนใจอะไรมากกว่าค่าจ้างเพียงไม่กี่พันบาทจึงยินยอมเปิดบัญชีพร้อมบัตร ATM และซิมโทรศัพท์มือถือให้คนร้าย
พอคนร้ายหลอกเหยื่อให้โอนเงินเข้าบัญชีม้าสำเร็จ คนร้ายจะโอนเงินไปบัญชีอื่นที่เตรียมไว้อย่างเร็ว หรือใช้บัตร ATM ถอนเงินสดออกจากบัญชีม้าและเก็บเงินสดไว้
เมื่อได้เงินมาก ๆ ก็เอาไปฟอก เช่น นำไปขอซื้อลอตเตอรี่จากคนถูกรางวัลที่ 1 นำไปขึ้นเงิน กลายเป็นเงินสะอาด หรือนำไปเปิดกิจการอะไรสักอย่างบังหน้า ไม่สนใจขาดทุน แต่แต่งบัญชีให้มีรายรับ มีกำไร ยอมเสียภาษีเพื่อฟอกเงินให้สะอาดและถูกกฎหมาย
เมื่อถูกตรวจสอบ คนร้ายจะไม่มีชื่อ แต่มีแต่ชื่อผู้รับจ้างเปิดบัญชีม้าให้เป็นผู้ทำผิดแทน
หากไม่มีบัญชีม้า แก๊งคอลเซ็นเตอร์ แอปพลิเคชั่นต่าง ๆ ที่คอยดูดเงิน คนโกงสารพัด และคนร้ายที่คอยหลอกเงินในปัจจุบันก็จะไม่มีบัญชีให้คอยรับเงิน การโกงก็จะลดลง
จากข้อมูลผู้เสียหายที่มาแจ้งความตั้งแต่วันที่ 1 มี.ค. – 31 ต.ค. 2565 รวมได้ 114,000 คดี มูลค่าที่ถูกหลอกกว่า 22,000 ล้านบาท หรือเฉลี่ยมีคนถูกหลอกวันละ 800 คดี และเสียหายวันละ 91.67 ล้านบาท (ไทยรัฐออนไลน์ 30 ม.ค. 2566)
คนถูกหลอกวันละ 91.67 ล้านบาท หากรวมที่ไม่แจ้งความก็อาจถึง 100 ล้านบาทต่อวัน
เงินมากมหาศาล แต่ไม่มีหน่วยงานไหนเอาจริงเอาจังทั้งที่ตัวละครมีเพียงธนาคาร ค่ายมือถือ และหน่วยงานของรัฐไม่กี่หน่วย
ทุกตัวละครอ้างกฎหมายให้อำนาจไม่มาก ผู้เสียหายโอนเงินเอง ต้องป้องกันเอง ทุกคนไม่มองว่ากฎหมายมีไว้จับคนร้าย ป้องกันคนดี แต่อ้างกฎหมายป้องกันคนร้าย ละทิ้งคนดี โยนกันไป โยนกันมาโดยไม่มีข่าวความร่วมมือเพื่อจัดการ ป้องกัน และแก้ไขกันจริง ๆ

วันที่ 24 ม.ค. 2566 ก็มีข่าวรัฐบาลเริ่มขยับ มีการเตรียมออกกฎหมายเป็น พรก.
ธนาคารเป็นต้นทางของบัญชีม้า เป็นกลางทางการรับเงิน และเป็นปลายทางการถอนเงิน พรก. จะให้อำนาจธนาคารให้ระงับธุรกรรมทันทีหากพบเหตุอันควรสงสัย แต่เป็นเพียงชั่วคราว
แต่จากข่าวธนาคารก็แย้ง เป็นเพียงยับยั้ง ชั่วคราว ช่วยได้บางส่วน ตรงกันข้ามอาจถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการกลั่นแกล้งจนทำให้เจ้าของบัญชีของผู้บริสุทธิ์เสียหาย
ส่วนค่ายมือถือก็กลัว ‘ซิมผี’ ที่คนร้ายแอบเปิดง่าย คนหนึ่งเปิดไว้หลายซิม กลัวการละเมิดข้อมูลส่วนบุคคลของผู้บริสุทธิ์ และกลัวการถูกนำไปกลั่นแกล้ง
กฎหมายยังไม่ทันออกก็แย้งก็กลัวกันแล้ว แสดงว่าการหารือมีน้อย อาจไม่หารือกันด้วยซ้ำ
ทุกอย่างมีดีก็ต้องมีเสีย แต่หากจะแก้ไขและป้องกันความเสียหาย ‘100 ล้านบาทต่อวัน’ ก็ควรต้องทำอะไรสักอย่าง อะไรทำได้ก็ควรทำก่อน และรัฐบาลก็ควรเป็นเจ้าภาพ ตัวอย่างเช่น
1. ผู้เปิดบัญชีใหม่ต้องยินยอมให้ระงับธุรกรรม
การเปิดบัญชีใหม่ให้มีเงื่อนไขว่า “หากมีข้อสงสัย หรืออาจเป็นบัญชีม้า ผู้เปิดบัญชียินยอมให้ธนาคารระงับธุรกรรมชั่วคราวไม่เกิน 24 ชั่วโมงโดยไม่ฟ้องร้อง” และให้ผู้เปิดบัญชีลงนาม
เงื่อนไขนี้อาจขัดต่อความเป็นเสรีด้านการเงิน แต่หากทุกธนาคารมีเงื่อนไขนี้ คนบริสุทธิ์มีเงื่อนไขนี้ คนรับจ้างเปิดบัญชีม้ามีเงื่อนไขนี้ก็จะสามารถระงับเงินไหลออกได้ทันที
2. การเปิดบัญชีใหม่ต้องมีลูกค้าเก่าอ้างอิง 1 ราย
ผู้เปิดบัญชีใหม่ต้องให้ชื่อลูกค้าเก่า และธนาคารต้องโทรสอบถาม บันทึกข้อมูล ตรวจสอบซึ่งจะทำให้เพิ่มช่องทางการติดตามกรณีพบว่า บัญชีที่เปิดใหม่เป็นบัญชีม้า
3. หน่วยเฉพาะกิจของธนาคารและค่ายมือถือ
ธนาคารและค่ายมือถือต้องตั้งหน่วยเฉพาะกิจของตนขึ้น มีผู้เชี่ยวชาญ รับเรื่อง ร่วมมือกับตำรวจ และเร่งช่วยเหลือลูกค้าทันทีที่ได้รับแจ้ง ไม่ปล่อยลูกค้าให้เคว้งคว้าง สิ้นหวังอย่างปัจจุบัน
4. มีโทษจำคุกคนขายซิมโทรศัพท์ที่ไม่ถูกต้อง
ซิมโทรศัพท์กลายเป็นส่วนหนึ่งของการฉ้อโกงในปัจจุบันทั้งที่มีข้อกำหนดการขาย และการลงทะเบียน ดังนั้นก็ควรกำหนดโทษให้มากขึ้นกรณีพบว่า การขายซิมไม่เป็นไปตามข้อกำหนด
5. เพิ่มโทษบุคคลที่เกี่ยวข้อง
คนเปิดบัญชีม้าต้องมีโทษร่วมกันฟอกเงิน ต้องเพิ่มโทษจำคุกให้มากขึ้น ส่วนธนาคาร ค่ายมือถือ หรือหน่วยงานของรัฐที่ช้า ไม่เร่งดำเนินการตามที่หารือก็ต้องมีความผิด และต้องรับโทษในข้อหาละเลยไปด้วย
6. ธนาคารต้องเร็วกว่านี้
หากเงินที่หลอกถูกโอนจากบัญชีม้าเข้าบัญชีอื่น หน่วยเฉพาะกิจของธนาคารต้นทางต้องแจ้งและร่วมมือกับหน่วยเฉพาะกิจธนาคารปลายทาง อายัติเงินบัญชีปลายทาง หากเป็นการถอนเงินสดจากตู้ ATM ธนาคารที่ถอนออกก็ต้องดูกล้องวงจรผิด รายงานตำรวจ และช่วยติดตามทันที
ข้างต้นเป็นเพียงตัวอย่างที่มีดีมีเสีย เป็นการถอยหลัง สร้างความไม่สะดวก แต่หากมีการหารือกันครบทุกฝ่ายจริง ๆ แนวทางย่อมดีกว่านี้ และไม่ว่าจะได้ข้อสรุปอะไรก็ควรรีบทำก่อน และเร่งกฎหมายตาม ไม่ใช่เอาแต่รอกฎหมาย
เหยื่อส่วนใหญ่คือ กลุ่มเปราะบาง ผู้หญิง ผู้สูงอายุที่เป็น ‘ลูกค้าธนาคาร’ ซึ่งไม่น่าจะปรับตัวได้เร็ว ธนาคาร ค่ายมือถือ และหน่วยงานของรัฐจึงควรปรับตัวให้เร็วกว่านี้เพื่อจัดการกับความเสียหาย 100 ล้านบาทต่อวัน และไม่แน่ว่าวันหนึ่งอาจเป็นคุณ หรือญาติสนิทของคุณ
ยุคนี้ พ.ศ. นี้ ใครไม่ถูกหลอกเงินออนไลน์ก็ถือว่าถูกล๊อตเตอรี่รางวัลที่ 1 ไปแล้ว

ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร
SNP Group

อ่านบทความอื่นที่เขียนโดย ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร ได้ที่ http://snp.co.th/e-journal/

Date Published : February 21, 2023