รัฐบาลอิหร่านมีนโยบายที่จะพัฒนาตนเองให้ก้าวไปสู่การเป็นศูนย์กลางการค้าและการขนส่งสินค้าในภูมิภาค โดยใช้ข้อได้เปรียบทางภูมิประเทศของอิหร่านที่ตั้งอยู่ในจุดยุทธศาสตร์สำคัญของภูมิภาค โดยเฉพาะการมีอาณาเขตติดต่อกับหลายประเทศทั้งทางบกและทางทะเล ซึ่งทำให้อิหร่านสามารถเข้าถึงเครือข่ายเส้นทาง โลจิสติกส์การขนส่งที่สำคัญหลายสายที่เชื่อมโยงระหว่างเอเชีย ตะวันออกกลาง แอฟริกา และยุโรป ซึ่งความได้เปรียบเชิงภูมิศาสตร์นี้จึงทำให้อิหร่านสามารถทำหน้าที่เป็น Transit Hub ให้กับประเทศในภูมิภาคและนอกภูมิภาคที่ไม่มีความพร้อมด้านโครงสร้างพื้นฐานการขนส่งและเข้าถึงเส้นทางโลจิสติกส์แบบ Multi Modal ได้เป็นอย่างดี โดยสามารถเข้ามาใช้บริการของอิหร่านที่มีความพร้อม ความรวดเร็ว มีประสิทธิภาพสูง และ ประหยัด ทั้งนี้ อิหร่านเป็นประเทศเดียวในภูมิภาคที่มีเส้นทางการขนส่งเชื่อมต่อจากอ่าวเปอร์เซียไปยังกลุ่มประเทศในภูมิภาคเอเชียกลางที่ไมมีพรมแดนติดทะเล โดยเส้นทางนี้จะผ่านแนวระเบียงขนส่งเหนือ-ใต้ หรือ North–South Transport Corridor นอกจากนี้ อิหร่านยังมีศักยภาพในการรองรับแผนการสร้างเส้นทางสายไหมของจีนซึ่งเป็นทางเชื่อมของการขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบระหว่างถนนรางรถไฟ และการเดินเรือ สามารถขนส่งสินค้าจากจีนและเอเชียกลางผ่านเส้นทางตะวันออกและตะวันออกเฉียงเหนือของอิหร่านไปยังกลุ่มประเทศคอเคซัส เอเชียตะวันตกและประเทศในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ในขณะเดียวกันกลุ่มประเทศเหล่านี้ก็สามารถส่งออกสินค้าที่ผลิตได้ไปจำหน่ายยังตลาดเอเชียกลางและจีนผ่านเส้นทางและบริการขนส่งดังกล่าวได้อีกด้วย

ด้วยตระหนักถึงความสำคัญข้างต้น จึงจะเห็นได้ว่าในปัจจุบันอิหร่านยังคงเดินหน้าพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านโลจิสติกส์อย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะโครงสร้างพื้นฐานการขนส่งสินค้าทางบก โดยได้พัฒนาเส้นทางขนส่งสินค้าที่เชื่อมโยงระหว่างเขตเศรษฐกิจพิเศษของอิหร่านไปยังประเทศเพื่อนบ้าน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อยกระดับและพัฒนากลไกในการอำนวยความสะดวกด้านการขนส่งสินค้าทางถนนข้ามแดน (Inter-state) และผ่านแดน (Transit) ให้มีความพร้อมในการเป็นศูนย์กลางของภูมิภาค ทั้งในด้านประสิทธิภาพ คุณภาพ และความมั่นคงปลอดภัยในอนาคต

เมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2566 ที่ผ่านมา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมอิหร่านเป็นประธานในพิธีเปิดศูนย์กลางการนำเข้าและการส่งออกสินค้า ชื่อ Aprin เฟสที่หนึ่งอย่างเป็นทางการ ซึ่งเป็นเมืองท่าทางบกที่ใหญ่ที่สุดของประเทศอิหร่าน ตั้งอยู่ในเขตกรุงเตหะราน โดยมีเป้าหมายให้เป็นท่าเรือบก หรือ Dry Port สำหรับบริเวณพื้นที่ตอนในของประเทศ ที่ทำหน้าที่เป็นศูนย์โลจิสติกส์ขนถ่ายสินค้าและรองรับการขนส่งสินค้าระบบตู้ระหว่างประเทศ โดยในการดำเนินงานจะมีการเชื่อมโยงระบบการขนส่งตั้งแต่ 2 รูปแบบขึ้นไป มีการขนส่งทางรางเป็นระบบหลัก นอกจากนี้ ศูนย์กลางดังกล่าวยังเปิดให้บริการด้าน 1) การตรวจปล่อยสินค้า และ 2) การให้บริการเก็บพักตู้ การกระจาย และรวบรวมตู้คอนเทนเนอร์ เป็นต้น รวมไปถึงการเปิดให้บริการด้านพิธีการศุลกากร การตรวจเชคใบขนส่งสินค้า การชำระเงิน และการตรวจปล่อยสินค้าทั้งขาเข้าและขาออก ตลอดจนการขนถ่ายสินค้าผ่านแดนแบบเบ็ดเสร็จ หรือ One-stop Service ซึ่งรวมไปถึงการตรวจสอบสินค้าในตู้คอนเทนเนอร์
ทั้งนี้ ท่าเรือบกแห่งนี้ตั้งอยู่ระหว่างจุดตัดของเส้นทางรถไฟขนส่งสินค้าระหว่างประเทศสายตะวันออก-ตะวันตกและสายเหนือใต้ อยู่ที่เมืองอิสลามชาร์ (Islamshahr) ห่างจากกรุงเตหะรานประมาณ 20 กิโลเมตร บนพื้นที่ประมาณ 55 เฮกตาร์ (ประมาณ 343.75 ไร่) หลายๆฝ่ายคาดว่าท่าเรือบกแห่งนี้จะสามารถย่นเวลาในการปล่อยผ่านสินค้านำเข้าส่งออก ประหยัดเชื้อเพลิง และลดระยะเวลาการตรวจปล่อยในด่านศุลกากร เป็นต้น ซึ่งจะทำให้มีสินค้าตกค้างในด่านและเสียหายน้อยลง นอกจากนี้ ยังเป็นการสร้างงานให้กับประชาชนในพื้นที่ รวมไปถึงนักธุรกิจอิหร่านยังสามารถดำเนินการด้านศุลกากรในการส่งออกสินค้าในเมืองหลวงได้อีกด้วย

ความเห็นสคต.
จะเห็นได้ว่าท่ามกลางการค่ำบาตรอย่างเข้มข้น รัฐบาลอิหร่านได้พยายามอย่างเต็มที่ในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและเตรียมความพร้อมในการขยายรูปแบบและลู่ทางในการทำการค้าระหว่างประเทศผ่านศักยภาพและความได้เปรียบเชิงยุทธสาสตร์ของประเทศเป็นหลัก การพัฒนาไปสู่การเป็นศูนย์กลางการค้าการขนส่งในภูมิภาคก็เป็นหนึ่งในนโยบายที่ภาครัฐในความสำคัญและพยายามพัฒนายกระดับความพร้อมด้านโครงสร้างพื้นฐานมาโดยตลอด ทั้งในระบบขนส่งทางบกและทางน้ำ เพื่อเชื่อมโยงเข้ากับแถบขนส่งในภูมิภาคและเส้นทางขนส่งสายไหมที่เคยรุ่งเรืองในอดีต ซึ่งสอดคล้องกับการรุกขยายเข้ามาของนโยบายเส้นทางสายไหมในทรรศวรรษที่ 21 ของจีน (OBOR) ซึ่ง อิหร่านตั้งเป้าหมายไว้ว่าในอนาคตอันใกล้นี้ อิหร่านจะต้องเป็นประเทศที่มีเส้นทางขนส่งแบบคลองสุเอซ (ทางบก) ของภูมิภาคและของโลกให้จงได้

ที่มา : https://www.ditp.go.th/ditp_web61/article_sub_view.php?filename=contents_attach/983694/983694.pdf&title=983694&cate=413&d=0