แบรนดิ้งคืออะไร และให้ประโยชน์อะไร ?

หากจะเอาแบบสั้นและง่าย แบรนดิ้ง (Branding) คือ การสร้าง “ภาพจำ”
แต่หากมีวิชาการหน่อยก็หมายถึง ตราสินค้า ตราองค์กร หน่วยงาน เอกลักษณ์ อัตลักษณ์ สัญลักษณ์ โลโก้ (Logo) เรื่องราว (Story) สีของสิ่งของ พฤติกรรม ระบบงาน การบริการ ตัวบุคคล ผู้บริหาร นักการเมือง พรรคการเมือง หรืออื่น ๆ ที่สร้างขึ้นเพื่อให้กลุ่มเป้าหมายเห็น สัมผัสแล้วรู้ทันที จำได้ง่าย และเกิดเป็น “ภาพจำ”
ไม่ว่าจะเอาแบบไหน และไม่ว่าจะสร้างขึ้นเองหรือโดยธรรมชาติ ปลายทางของแบรนดิ้งก็คือ “ภาพจำ” ที่นำไปใช้ในทางธุรกิจ การตลาด การขาย การบริหารประเทศ และการเมือง
ตัวอย่างแบรนดิ้งเกี่ยวกับการบริการ เช่น โรงพยาบาลแห่งหนึ่งจะโทรศัพท์ยืนยันคนไข้ที่มีนัดตรวจกับแพทย์ล่วงหน้า 1 วันเสมอ หรือกิจการแห่งหนึ่งสร้างวิธีการพูด การแต่งกาย การดูแลลูกค้าด้วยขั้นตอนการทำงานที่ดี และมีความเป็นมืออาชีพจนเป็นภาพจำแก่ลูกค้า เป็นต้น
ตัวอย่างแบรนดิ้งเกี่ยวกับเรื่องราว เช่น กิจการแห่งหนึ่งให้ความช่วยเหลือคนพิการ คนจน คนไร้บ้าน เด็กกำพร้า ช่วยเหลือสังคมอย่างโดดเด่น หรือช่วยเหลือพนักงานเหมือนคนในครอบครัวจนเป็นภาพจำต่อผู้พบเห็น หรือการเห็นคน ๆ นี้ก็จะเข้าใจถึงกิจการของเขา เป็นต้น
แบรนดิ้งในทางธุรกิจเป็นได้ทั้งภาพจริงและภาพลวงที่ส่งผลต่อการตลาด และการขาย
ผลทางการตลาด เช่น การทำแบรนดิ้งให้เป็นคุณค่า ภาพลักษณ์ และภาพจำของกิจการ หรือสินค้า และทำให้การสื่อสารออกไปยังกลุ่มเป้าหมายได้ง่ายขึ้น เกิดการพูดปากต่อปาก รีวิว กดไลค์ กดแชร์ได้กว้างขึ้น และไกลขึ้น เป็นต้น
ผลทางการขาย เช่น การเปลี่ยนกลุ่มเป้าหมายให้เป็นลูกค้าง่ายขึ้น ให้ซื้อแล้วซื้ออีก ให้เป็นลูกค้าได้นานขึ้นจากคุณค่า ภาพลักษณ์ และภาพจำของแบรนดิ้ง เป็นต้น

แบรนดิ้งคือ การสร้างภาพจำที่เป็นได้ทั้งภาพจริงและภาพลวง
เมื่อนำมาใช้ในทางการเมืองจึงเป็นสิ่งน่ากลัว ประชาชนอาจได้ภาพลวงอย่างไม่รู้ตัว อาจจำเป็นภาพจริง และเทคะแนนเสียงให้จนได้นักการเมืองลวงมาบริหารประเทศ
ตัวอย่างเช่น นักการเมืองตอกย้ำว่าตนเองเก่ง มีความรู้ และมีความสามารถทางเศรษฐกิจ แต่สื่อมวลชนตรวจสอบกลับไม่มีความสำเร็จใด ๆ ให้อ้างอิง
บางคนสร้างภาพจำว่าแก้ไขปัญหาจราจรได้ดี แก้ปัญหายาเสพติด ปัญหาเยาวชนได้ บางคนเข้าป่าเพื่อสร้างภาพ เดินไปเดินมา แต่มีช่างภาพคอยสร้างข่าวและภาพ
บางคนสร้างภาพว่าซื่อสัตย์ แต่พอสื่อตรวจสอบก็มีผลประโยชน์ทับซ้อน บางคนใช้ความเหลื่อมล้ำทางสังคม สร้างภาพทาส ภาพบ่าว บางคนใช้ความไร้เดียงสาของเยาวชนกระตุ้นความต้องการดิบที่ปิดซ่อนให้ผลุดออกมา ตอกย้ำ และสร้างภาพจำเพื่อให้ได้คะแนนนิยมทางการเมือง
สื่อมวลชนจึงเป็นกลุ่มคนที่มีส่วนส่งเสริมแบรนดิ้งทางการเมืองให้เกิดภาพจำด้านหนึ่ง แต่สื่อมวลชนอีกด้านหนึ่งจะคอยนำภาพตรงข้ามมาตีแผ่
สื่อมวลชนจึงมี 2 ด้านที่ทำให้แบรนดิ้งเกิดภาพจำทั้ง 2 ด้านในเวลาเดียวกัน
ประชาชนที่เสพสื่อด้านเดียว หรือคนที่ขาดความเข้าใจในแบรนดิ้งจึงมักได้ภาพด้านเดียว จากโซเซียลที่เสพจนหลงใหลในภาพจำ และเทคะแนนเสียงให้ในการเลือกตั้ง
ประชาชนมีภาพจำอย่างไรก็จะเลือกนักการเมืองอย่างนั้น และได้รัฐบาลอย่างนั้น
แต่ประเทศชาติเต็มไปด้วยทรัพยากรและเงินภาษีอากร มีความสงบสุขและชีวิตประชาชนที่ดีขึ้นเป็นเป้าหมาย เมื่อประชาชนเลือกนักการเมืองจากภาพลวง สิ่งที่ตามมาคือ นักการเมืองลวง รัฐบาลลวง และผลประโยชน์ลวงที่หลอกว่าจริงอย่างขาดหลักการและเหตุผล
ประเทศที่มีนักการเมืองลวงจึงตกอยู่ในวังวนของการแย่งชิงอำนาจและผลประโยชน์
เมื่อการแย่งชิงลงตัวก็จะมีการออกกฎหมาย หรือการแก้ไขเพื่อให้ได้ผลประโยชน์จากเงินภาษีอากร จากทรัพยากร เกิดบ่อนการพนันและโสเภณีถูกกฎหมายเพื่อให้ได้คะแนนนิยมโดยอ้างประชาชนด้านหนึ่ง แต่ไม่ใส่ใจความสงบสุขของประชาชนอีกด้านหนึ่ง
แบรนดิ้งในทางธุรกิจเป็นสิ่งเข้าใจง่าย ใช้กันมาก แบรนดิ้งในทางการเมืองก็ใช้กันมาก แต่เข้าใจยาก น่ากลัว เป็นภาพจำให้ประชาชนหลงใหล และหลงเชื่อเพื่อเทคะแนนเสียงให้
ในระบอบประชาธิปไตยไม่มีอะไรจะยิ่งใหญ่ไปกว่าเสียงประชาชนอีกแล้ว
ประชาชนจึงควรรู้เท่าทันแบรนดิ้งเพื่อให้รู้เท่าทันนักการเมือง ควรติดตามข่าวสารข้อมูลให้ครบ 2 ด้าน ติดตามด้วยหลักการและเหตุผลเพื่อมิให้หลงไหลในภาพลวง
มิฉะนั้น ประชาชนเองจะกลายเป็นผู้ส่งเสริมภาพลวง สร้างนักการเมืองลวง และประเทศจะเป็นเพียงสนามทดลองให้นักการเมืองที่มาจากภาพลวงจนเสียหายโดยประชาชนเอง.

ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร
for Home and Health,
please visit https://www.inno-home.com

อ่านบทความอื่นที่เขียนโดย ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร ได้ที่ http://snp.co.th/e-journal/

Date Published : April 2, 2024