ส.ส. เสียบบัตรแทนกัน ทำไมจึงส่งผลให้งบประมาณแผ่นดินต้องลงมติกันใหม่ และหากงบประมาณไม่ผ่านสภาผู้แทนราษฎร ทำไมจึงส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศในวงกว้าง
ทำไม และทำไม นับเป็นประเด็นที่ท่านผู้อ่านหลายท่านอาจไม่เข้าใจ ???

การเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศเป็นคำกว้าง ๆ ที่อาจเข้าใจยาก แต่หากมองหมู่บ้านหนึ่งที่มีประชากร 100 หลังคาเรือน แบบนี้การมองก็อาจแคบลงจนเข้าใจง่ายขึ้น
หากหมู่บ้านนี้ต้องการให้สมาชิกทุกครัวเรือนมีรายได้ดีขึ้น มีเศรษฐกิจดีขึ้น กินดีอยู่ดี ทางเลือกเดียวที่หมู่บ้านต้องทำคือ การทำให้คนต่างถิ่นเข้ามาเที่ยวหรือมาซื้อสินค้าและบริการให้มากขึ้น มีการจับจ่ายใช้สอย การลงทุน การสร้างงานในหมู่บ้านให้มาก ๆ เพื่อให้คนในหมู่บ้านมีงานทำ
หากไม่มีคนมาเที่ยว มาซื้อ มาลงทุน คนในหมู่บ้านก็มีงานทำเท่าที่ตนเองจะทำได้ ผลิตอะไรออกมาก็ขายกันเอง ซื้อกันเอง และกินกันเองภายในหมู่บ้านได้แค่นั้น
แบบนี้ เศรษฐกิจของหมู่บ้านก็ไม่มีทางเติบโตได้มากกว่านี้ มันได้แค่นี้จริง ๆ
ดังนั้น การทำให้คนต่างถิ่นเข้ามาเที่ยว มาซื้อ มาลงทุนในหมู่บ้านย่อมทำให้สมาชิกมีรายได้ดี มีเงินดี เศรษฐกิจของหมู่บ้านก็ย่อมเติบโตเกินกว่าการผลิตเพื่อบริโภคในหมู่บ้านเป็นธรรมดา
หากเปรียบหมู่บ้านเป็นประเทศที่มีผลิตสินค้าและบริการเพียงเพื่อซื้อ เพื่อขาย เพื่อบริโภค กันเองในประเทศ แน่นอนการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศนี้ อย่างมากก็ทำได้แค่การบริโภคของคนในประเทศเท่านั้น
เศรษฐกิจของประเทศนี้ย่อมไม่มีทางโตไปมากกว่านี้ มันได้แค่นี้เช่นกัน
ดังนั้น การเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศหนึ่งจึงต้องประกอบด้วย การบริโภคของคนในประเทศ (C = Consumption) การลงทุนจากเอกชน (I = Investment) การใช้จ่ายของรัฐบาลผ่านงบประมาณมหาศาล (G = Government) การส่งออก (X = Export) ที่รวมถึงการท่องเที่ยว และแน่นอนต้องนำการนำเข้า (M = Import) และการท่องเที่ยวต่างประเทศมาหักออก
นี่คือที่มาของสูตรการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศ = C + I + G + (X – M) นั่นเอง
หากพิจารณางบประมาณแผ่นดินของปี 2563 ที่มีจำนวนเงินมหาศาลถึง 3.2 ล้านล้านบาท รัฐบาลจึงนับเป็นเจ้ามือรายใหญ่ที่สุดของประเทศ
ในโลกนี้จะมีนักลงทุนรายไหน หรือเจ้ามือรายไหนที่จะมีเงินใช้จ่ายปีละ 3.2 ล้านล้านบาท ขนาดนี้ หากไม่ใช่รัฐบาล
ตรงกันข้าม หากรัฐบาลไม่มีเงินมหาศาลจ่ายเงินเดือนข้าราชการนับล้าน ๆ คน ครอบครัวข้าราชการและบุตรหลานจะมีเงินใช้จ่ายหมุนเวียนให้เศรษฐกิจเติบโตได้อย่างไร
หากรวมไปถึงเงินที่รัฐบาลต้องจ่ายเพื่อการจัดจ้าง สวัสดิการ การจัดซื้อ การก่อสร้าง การช่วยเหลือ และโครงการต่าง ๆ เมื่องบประมาณไม่ผ่าน ประเทศย่อมวุ่นวายขนานใหญ่แน่
นี่จึงเป็นคำตอบของคำถามที่ว่า ทำไมเมื่องบประมาณไม่ผ่านสภาผู้แทนราษฎรจึงส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศในวงกว้างอย่างเหลือเชื่อ
พอข่าวท่าน ส.ส. เสียบบัตรแทนกันกระจายออกไป ผู้มีความรอบรู้ต่างก็วิจารณ์กันต่าง ๆ นานา แต่ก็นับเป็นความโชคดีของประเทศไทยที่ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยมิให้ พรบ. งบประมาณปี 2563 ตกไปทั้งฉบับ แต่ให้ ส.ส. ลงมติใหม่ในวาระ 2 และ 3 เท่านั้น
ลองคิดดู หากศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้ตกไปทั้งฉบับ กระบวนการงบประมาณก็ต้องเริ่มใหม่ การพิจารณา กระทั่งลงมติ 3 วาระจะกินเวลาแค่ไหนและเศรษฐกิจจะวุ่นวายขนาดไหน

แล้วก็มาถึงปัญหา ส.ส. เสียบบัตรแทนกัน
ทุกคนต่างก็เข้าใจตรงกันคือ เงินงบประมาณแผ่นดินที่รัฐบาลนำมาใช้จ่ายนั้นเป็นเงินที่มาจากภาษีอากรโดยประชาชนเป็นผู้จ่ายทั้งทางตรงและทางอ้อม
เมื่อประชาชนเป็นผู้จ่าย เงินนี้ก็ต้องผ่านหยาดเหงื่อ ผ่านแรงกาย ผ่านความเหนื่อยยาก บางครั้งก็ผ่านทั้งความเป็นและความตายทั้งจากคนจนและคนรวยทั้งประเทศ
หากจะว่าไปแล้ว เงินนี้จึงเป็นเงินศักดิ์สิทธิ์
ความศักดิ์สิทธิ์ทำให้ผู้ใดหรือรัฐบาลใดจะนำไปใช้จ่าย ไม่ว่าจะใช้จ่ายเพื่ออะไรก็ต้องได้รับความยินยอมจากประชาชนผู้เป็นเจ้าของเงินนั้นก่อน
แต่ประชากรไทยตามสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครองในปี 2562 มีราว 67 ล้านคน การได้รับความยินยอมก็ต้องได้รับความยินยอมจากประชาชนส่วนใหญ่ของ 67 ล้านคนเท่านั้น
แค่คิดจะหาห้องประชุมเพื่อบรรจุคน 67 ล้านคนเพื่อให้พิจารณาก็ทำไม่ได้แล้ว
ในที่สุด ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยจึงออกแบบให้ประชาชนแต่ละคนสามารถเลือกตัวแทนของตนให้มาใช้สิทธิ์แทนตน
รัฐธรรมนูญปี 2560 กำหนดให้ประชาชนที่มีสิทธิ์เลือกตั้งจำนวน 150,000 คน สามารถเลือกผู้แทนหรือ ส.ส. ได้ 1 คน ผู้ใดได้คะแนนมากกว่าตามกฎหมายบัญญัติ ผู้นั้นก็ได้เป็น ส.ส.
ส.ส. จึงถูกเลือกมาทำหน้าที่แทนประชาชนในเรื่องจัดสรรงบประมาณซึ่งเป็นเงินศักดิ์สิทธิ์ ตำแหน่ง ส.ส. จึงเป็นตำแหน่งศักดิ์สิทธิ์ตามไปด้วย
ความศักดิ์สิทธิ์นี้ นอกจาก ส.ส. เป็นผู้พิจารณาและอนุมัติงบประมาณแผ่นดินให้ถูกต้องชอบธรรมแล้ว ส.ส. ยังใช้อำนาจแทนประชาชนในการเลือกนายกรัฐมนตรี ตรวจสอบ กำกับดูแลการบริหารราชการแผ่นดิน ไม่ไว้วางใจฝ่ายบริหาร และอื่น ๆ อีกมากมายตามที่กฎหมายบัญญัติ
การแสดงความคิดเห็น การร่วมประชุมสภา การประชุมกรรมาธิการต่าง ๆ และการลงมติจึงเป็นการทำหน้าที่ด้วยความศักดิ์สิทธิ์ของ ส.ส. อย่างยิ่ง
ดังนั้น การหนีประชุม การเสียบบัตรแทนกัน การลงมติแทนกัน หรือการขายสิทธิ์ ขายเสียง ของ ส.ส. จึงเป็นผู้ทำลายความศักดิ์สิทธิ์ที่ประชาชนมอบให้อย่างย่อยยับไม่เหลือความศักดิ์สิทธิ์
การเสียบบัตรแทนกันที่เป็นข่าวจึงเป็นเรื่องใหญ่ เป็นการลบหลู่ประชาชน เป็นเรื่องที่ไม่น่าให้อภัย แต่ใครจะไปรู้ ไม่ว่าเลือกตั้งครั้งไหน ๆ ส.ส. ไม่ดีแบบนี้ก็มักได้รับเลือกเข้ามาทุกที
ทุกวันนี้ ความขัดแย้ง ความวุ่นวาย และเศรษฐกิจที่ไม่เติบโตก็เพราะประเทศไทยมี ส.ส. ไม่ดี ส.ส. ไร้คุณภาพ มากกว่า ส.ส. ดี ส.ส. มีคุณภาพนั่นเอง
แต่จะไปโทษใครได้ ในเมื่อประชาชนนั่นล่ะเป็นผู้เลือก ส.ส. ไม่ดีเข้ามาเอง อาจเลือกด้วยใจชอบโดยไม่คิด เลือกตาม ๆ กันไป เลือกเพราะคนสั่งมา หรือเลือกโดยผลประโยชน์บางประการเฉพาะหน้าจนทำให้ประเทศไทยยังอยู่ในวังวนของความขัดแย้งอย่างที่เห็น
สิ่งนี้บ่งชี้ว่า ประชาชนยังขาดความรู้ความเข้าใจในระบบการเมือง หากประชาชนกลุ่มนี้ยังเป็นกลุ่มใหญ่ของประเทศก็ย่อมเป็นต้นทางของ ส.ส. ไม่ดี ส.ส. เสียบบัตรแทนกัน หรือ ส.ส. หนีประชุม เป็นต้นทางของความขัดแย้ง และต้นทางของปัญหาเศรษฐกิจอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
นี่จึงอาจเป็นเสน่ห์และความวิบัติที่เกิดจากระบบประชาธิปไตยอย่างคาดไม่ถึงก็ได้
ไม่ว่าอย่างไร ประเทศไทยคงต้องรอ รอให้กาลเวลาและประสบการณ์หล่อหลอมประชาชนให้มีความรู้ความเข้าใจมากขึ้น หากวันนั้นมาถึงจริง ปัญหา ส.ส. ไม่ดี ส.ส. เสียบบัตรแทนกัน ส.ส. ขายตัว และงบประมาณที่ต้องกลับมาลงมติใหม่ก็คงไม่เกิดขึ้นอีกต่อไป

ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร

อ่านบทความอื่นที่เขียนโดย ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร ได้ที่ http://snp.co.th/e-journal/