เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2565 ธนาคารกลางของอียิปต์ออกกฎระเบียบใหม่กำหนดให้ผู้นำเข้าสินค้าของอียิปต์จะต้องเปิด Letter of Credit (L/C) ในการชำระค่าสินค้าที่นำเข้า ซึ่งจะเริ่มบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม 2565 โดยจะไม่รับการชำระเงินค่าสินค้าในรูปแบบอื่นทั้ง T/T, D/P และ D/A วัตถุประสงค์ของการออกมาตรการดังกล่าวเพื่อบริหารจัดการการนำเข้าและสอดคล้องกับการลงทะเบียนล่วงหน้าสำหรับสินค้านำเข้า (Pre-registration system) ที่ได้เริ่มมีผลบังคับใช้ไปก่อนหน้านี้แล้ว อย่างไรก็ดี มาตรการดังกล่าวมีข้อยกเว้นให้สำหรับสาขาบริษัทต่างชาติและบริษัทในเครือที่ตั้งอยู่ในอียิปต์ และยกเว้นให้สำหรับสินค้าที่ได้จัดส่งมาก่อนหน้าที่จะออกประกาศฉบับนี้

มาตรการดังกล่าวส่งผลกระทบต่อผู้นำเข้าอียิปต์เป็นอย่างมาก โดยสหพันธ์หอการค้าอียิปต์ สหพันธ์อุตสาหกรรมอียิปต์ และสมาคมนักธุรกิจอียิปต์ ได้ทำหนังสือเรียกร้องให้ยกเลิกกฎระเบียบดังกล่าว เนื่องจาก กระทบต่อระบบ Supply chain ทำให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น ราคาสินค้าในประเทศปรับตัวสูงขึ้น และลดขีดความสามารถทางการแข่งขันของการส่งออกของอียิปต์ นอกจากนี้สหพันธ์ฯ ให้ความเห็นว่ากฎระเบียบใหม่นี้ เป็นภัยคุกคามโดยตรงต่อสุขภาพและความปลอดภัยของพลเมือง เนื่องจากจะทำให้การขนส่งยาและเวชภัณฑ์ล่าช้าออกไป อีกทั้งบริษัท SMEs จะได้รับผลกระทบเป็นอย่างมาก เนื่องจากเครดิตไม่เพียงพอต่อต้นทุนของการขนส่ง สมาชิกหอการค้าฯ ได้แสดงความเห็นว่า การตัดสินใจดังกล่าวอาจทำให้ราคาสินค้าเพิ่มขึ้นร้อยละ 15-20 กฎระเบียบใหม่จะเพิ่มต้นทุนและทำให้เกิดความกังวลสำหรับผู้นำเข้า ซึ่งปัจจุบันราคาสินค้าได้รับผลกระทบจากการปรับตัวสูงขึ้นเนื่องจากอัตราเงินเฟ้อทั่วโลก และการเพิ่มมาตรการดังกล่าวจะทำให้ราคาสินค้าดีดตัวสูงขึ้นอย่างมาก โดยต้นทุนของ Letters of Credit คือร้อยละ 1.75 ในขณะที่ค่าธรรมเนียมสำหรับระบบการจัดเก็บเอกสารขาเข้า Documentary Collection จะอยู่ที่ร้อยละ 0.3-1.75 ขึ้นอยู่กับลักษณะของกระบวนการ ซึ่งก่อนหน้าผู้นำเข้านี้มีตัวเลือกในใช้ระบบ Documentary Collection เป็นกระบวนการที่ผู้นำเข้าและผู้ส่งออกแลกเปลี่ยนข้อมูล (ผ่านธนาคาร) ธนาคารจะเก็บค่าธรรมเนียมในการเบิกเงินจากบัญชีของผู้นำเข้าจากเอกสารที่มีใบกำกับสินค้า หนังสือรับรองแหล่งกำเนิดสินค้า ใบตราส่งสินค้า และอื่นๆ ไปเรียกเก็บเงินกับผู้นำเข้าสินค้าผ่านธนาคาร ข้อดีของรูปแบบการชำระเงินแบบ Documentary Collection คือ ธนาคารจะไม่ให้เอกสารการส่งมอบแก่ผู้นำเข้าสินค้าจนกว่าผู้นำเข้าสินค้าจะปฏิบัติตามข้อตกลงการชำระเงิน แต่มีข้อเสียคือ ผู้ส่งออกมีความเสี่ยงที่จะไม่ได้รับชำระเงิน ในส่วนของ Letters of Credit นั้นมีความซับซ้อนมากขึ้น มีข้อดีคือ ผู้ส่งออกมั่นใจว่าจะได้รับเงินเมื่อส่งมอบสินค้าลงเรือไปแล้ว แต่มีค่าใช้จ่ายที่สูง และต้องใช้หลักประกัน มาตรการดังกล่าวคาดว่าจะกระทบต่อการส่งออกของไทยมายังอียิปต์ โดยเฉพาะผู้นำเข้าในระดับ SMEs ที่ต้องแบกรับต้นทุนที่สูงขึ้นจากการทำธุรกรรมทางการเงิน โดยรัฐบาลอียิปต์มีความต้องการที่จะเชื่อมโยงระบบธนาคารกับ ระบบแจ้งข้อมูลล่วงหน้าของสินค้า (Advance Cargo. Information System: ACI) เพื่อรวมข้อมูลเข้าสู่ระบบ Single window ทั้งด้านศุลกากรและทางการเงินไปพร้อมกัน

ความคิดเห็นของสคต.
สคต. ณ กรุงไคโร ประเมินว่า มาตรการดังกล่าวจะส่งผลกระทบต่อผู้นำเข้าและผู้ส่งออกค่อนข้างมาก เนื่องจากเป็นการเพิ่มต้นทุนและระยะเวลาในการดำเนินการอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ และน่าจะส่งผลกระทบต่อราคาสินค้านำเข้าที่จะปรับตัวสูงขึ้น เนื่องจากปัจจุบันผู้ประกอบการส่วนใหญ่ที่ส่งออก/นำเข้าสินค้ามายังอียิปต์จะใช้วิธีการชำระเงินในรูปแบบ T/T, D/P และ D/A เป็นหลัก ดังนั้น การปรับเปลี่ยนรูปแบบเทอมการค้าและเทอมการชำระเงินที่กำหนดให้ใช้รูปแบบ L/C เท่านั้น จึงส่งผลกระทบต่อการตั้งราคาและเครดิตเทอมของผู้ประกอบการแต่ละรายที่เคยได้รับมาก่อนหน้านี้ และจำเป็นจะต้องเจรจาเทอมทางการค้าที่เกี่ยวข้องกันใหม่
การประกาศใช้มาตรการดังกล่าวเป็นการประกาศที่ค่อนข้างกระชั้นชิดและไม่มีเวลาในการปรับตัวสำหรับผู้นำเข้าและผู้ส่งออกมากนัก ดังจะเห็นได้จากประกาศดังกล่าวได้ออกในวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2565 และจะเริ่มมีผลบังคับใช้ในวันที่ 1 มีนาคม ศกนี้ และก่อนหน้านี้ ไม่ได้มีการประชุมหารือกับภาคส่วนที่เกี่ยวข้องเพื่อรับทราบข้อมูลหรือความคิดเห็นประกอบแต่อย่างใด โดยหลายฝ่ายโดยเฉพาะสภาหอการค้าและอุตสาหกรรมของอียิปต์ สมาคมนักธุรกิจอียิปต์ และผู้นำเข้าต่างแสดงความกังวลและไม่เห็นด้วยกับการบังคับใช้มาตรการดังกล่าวของรัฐบาลอียิปต์ เนื่องจากก่อให้เกิดภาระต้นทุนที่เพิ่มขึ้นและกระทบต่อระบบ supply chain และขีดความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมค่อนข้างมาก โดยเฉพาะกลุ่ม SMEs ที่มีข้อจำกัดในด้านเครดิตเทอม
ในระหว่างนี้ สคต. เห็นควรให้ผู้ประกอบการไทยที่ส่งออกสินค้ามายังสาธารณรัฐอาหรับอียิปต์ประสาน ผู้นำเข้าเกี่ยวกับวิธีการชำระเงินค่าสินค้า โดยการเปิด L/C เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรการดังกล่าวที่ธนาคารกลางอียิปต์กำหนดและป้องกันปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นเมื่อสินค้ามาถึงปลายทาง และขอให้ติดตามสถานการณ์ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับมาตรการดังกล่าวอย่างใกล้ชิด เนื่องจากอาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา เพราะหลายฝ่ายโดยเฉพาะภาคเอกชนภายในประเทศอียิปต์ยังคงแสดงท่าทีไม่เห็นด้วย รวมไปถึงประเทศคู่ค้าสำคัญของอียิปต์ในภูมิภาคยุโรป ตะวันออกกลาง และจีน ซึ่งน่าจะได้รับผลกระทบจากมาตรการดังกล่าวค่อนข้างมาก จึงมีความเป็นไปได้ที่อาจจะมีการเปลี่ยนแปลง/ทบทวนมาตรการดังกล่าว
ทั้งนี้ สคต. ณ กรุงไคโร จะติดตามสถานการณ์และรายงานความคืบหน้าให้ทราบเป็นระยะต่อไป

https://www.ditp.go.th/ditp_web61/article_sub_view.php?filename=contents_attach/762100/762100.pdf&title=762100&cate=413&d=0