เช้าวันพฤหัส 24 ก.พ. 2565 รัฐเซียเปิดฉากโจมตียูเครน สร้างสงครามบ้านพี่เมืองน้อง แต่ส่งผลให้ราคาน้ำมันพุ่งขึ้น กระทบค่าระวางขนส่ง (Freight) และเศรษฐกิจทั่วโลก
สงครามยูเครนจะลงเอยอย่างไร และจะส่งผลกระทบต่อไทยมากน้อยเพียงใด ?

ในอดีต ยูเครนและอีกหลายประเทศเคยเป็นส่วนหนึ่งของ ‘สหภาพโซเวียต’ ที่เรืองอำนาจมาก และเป็นพี่ใหญ่ของประเทศในกลุ่มคอมมิวนิสต์
ในปี พ.ศ. 2472 สหรัฐต้องการคานอำนาจจึงรวบรวมประเทศต่างๆตั้งองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ หรือ NATO (North Atlantic Treaty Organization) ขึ้นโดยมีสัญญาว่า ประเทศสมาชิก NATO ประเทศใด ถูกสหภาพโซเวียตโจมตี ประเทศสมาชิกที่เหลือจะต้องเข้าช่วยเหลือ
ภายหลังการล่มสลาย สหภาพโซเวียตจึงกลายเป็นประเทศรัสเซียในปัจจุบัน ส่วน ‘คู่กัด’ ของโลก ‘ประชาธิปไตย’ และ ‘คอมมิสนิสต์’ คู่ใหม่ก็แทนที่โดย ‘สหรัฐและจีน’
รัสเซียยังเป็นประเทศใหญ่ ที่สงบนิ่ง แต่ก็น่าเกรงขามในโลกของคอมมิวนิสต์ที่อยู่ติดยูเครน
ประชาชนยูเครนแบ่งเป็น 2 ขั้ว ๆ หนึ่งยังอยากอยู่กับรัสเซียเนื่องจากมีวัฒนธรรมและภาษาเดียวกัน แต่อีกขั้วอยากอยู่ในโลกประชาธิปไตยจึงกลายเป็นความขัดแย้ง สุดท้ายก็มาจบที่การเลือกตั้ง
การเลือกตั้งสวิงไปมา ปี พ.ศ. 2562 ขั้วประชาธิปไตยกลับมาชนะ ‘นายโวโลดิเมียร์ เซเลนสกี’ ได้เป็นประธานาธิบดี จากนั้นก็พยายามนำยูเครนเข้าเป็นสมาชิก NATO เพื่อหวังพึ่งมหาอำนาจ รับความคุ้มครอง และยอมให้สหรัฐตั้งขีปนาวุธจ่อใส่รัฐเซียที่จึงสร้างความไม่พอใจให้กับรัสเซีย
รัสเซียทั้งเตือน ทั้งขู่ในฐานะพี่ใหญ่เตือนน้อง แต่ยูเครนก็ไม่ฟัง สหรัฐและ NATO ก็ดูเหมือนจะเกรงใจรัฐเซียรัสเซีย เหมือนจะยอมรับยูเครนเข้าเป็นสมาชิก แต่ก็ไม่ยอมรับ
ไม่มีใครตอบได้ว่า การที่ประชาชนส่วนใหญ่ของยูเครนเลือกประชาธิปไตย และเลือกนายเซเลนสกีเป็นสิ่งที่สอดคล้องกับวัฒนธรรม ลักษณะภูมิศาสตร์ และความถูกต้องหรือไม่ ?
แต่ผลในวันนี้ สงครามได้เกิดขึ้นแล้ว ความหายนะของยูเครนก็เกิดขึ้นแล้ว และคนยูเครนก็หนีตายลี้ภัยออกนอกประเทศนับหมื่น สหรัฐและ NATO จะช่วยเหลือยูเครนโดยอ้างความถูกต้องก็ได้ หรือจะปฏิเสธโดยอ้างยูเครนยังไม่ได้เป็นสมาชิก NATO ก็ได้อีกเช่นกัน
เหตุผลฟังได้ทั้ง 2 ทาง สุดท้ายก็เลือกทางปฏิเสธทำให้ยูเครนถูกโดดเดี่ยว

นักวิเคราะห์หลายท่านมองว่า หากมีประเทศใดเข้าช่วย หายนะใหญ่โตเกิดขึ้นแน่
แต่นี่สหรัฐ NATO และจีนต่างนิ่งเฉย เหมือนความรุนแรงในเมียนม่าที่นิ่งเฉยภายนอก ไม่ยุ่งเกี่ยว แบบนี้สงครามโลกครั้ง 3 ที่คนทั่วโลกกลัวก็คงยังไม่เกิดขึ้น
การตัดสินใจของผู้นำไม่ว่าจะมาจากการเลือกตั้งหรือการแต่งตั้ง และไม่ว่าจะในสงครามอาวุธ สงครามฝีปาก หรือสงครามเศรษฐกิจล้วนส่งผลต่อความสงบสุขของประชาชนทั้งสิ้น
ไม่ว่าภายใต้ระบอบการปกครองใด ผู้นำประเทศที่ดีควรมอง ‘ความสงบสุข’ ของประชาชนมาก่อน ไม่ใช่มองแต่อำนาจและผลประโยชน์ของตัวเองมาก่อน
สงครามยูเครนจึงน่าจะจำกัดอยู่แค่ 2 ประเทศ ส่วนประเทศใดค้าอาวุธก็คงทำได้แต่เพียงขายอาวุธสงครามทั้งในทางแจ้งและทางลับ ทำกำไรเพลิน
ยูเครนเล็กกว่ารัสเซียมาก คงยืนสู้ได้ไม่นาน การเจรจาเพื่อยุติสงครามก็น่าจะมีขึ้นในไม่ช้า
ส่วนผลจะจบลงอย่างไร และยูเครนจะเสียมากแค่ไหน นักวิเคราะห์ส่วนใหญ่ตอบว่า ‘คาดการณ์ไม่ได้’ (Unpredictable) เพราะยังมีปัจจัยที่ซับซ้อนอีกหลายด้านผสมกัน
แต่เมื่อถึงที่สุดแล้ว ทุกประเทศต่างก็คงเลือกผลประโยชน์ของตนไว้ก่อนทั้งสิ้น
รัสเซียอาจเป็นผู้ผิดที่เปิดฉากสงคราม แต่ประวัติศาสตร์ที่ซับซ้อน ยูเครนในฐานะรัฐกันชนที่อยากเป็นอิสระ การช่วงชิงดินแดน และขีปนาวุธที่จ่อชายแดน ใครเป็นรัสเซียคงอยู่เฉยไม่ได้
สงครามครั้งนี้จึงให้หลายแง่คิด เช่น ความขัดแย้งภายในประเทศที่คิดว่าตัดสินได้ด้วยการเลือกตั้งก็อาจไม่ใช่ ความหวังให้ประเทศอื่นช่วยเหลือในยามคับขันที่อาจไม่สมหวัง เป็นต้น
รัสเซียเป็นผู้ส่งออกน้ำมัน แม้จะไม่ใช่รายใหญ่ของโลก แต่ก็ส่งผลด้านจิตวิทยาให้เกิดการกักตุน ราคาน้ำมันทั่วโลกที่อยู่ในช่วงขาขึ้นอยู่แล้วก็ขยับขึ้นไปอีก ราคาสินค้าอื่น ค่าบริการ และค่าระวางขนส่ง (Freight) จึงมีทีท่าจะขึ้นตามให้ผู้นำเข้าและผู้ส่งออกของไทยเดือดร้อน
รัฐเซียนำเข้าจากไทยไม่น้อย เมื่อถูกสหรัฐและประเทศอื่นลงโทษด้วยการบอยคอต ไม่ขาย ไม่ซื้อสินค้า การส่งออก การท่องเที่ยว และเศรษฐกิจของไทยย่อมได้รับผลกระทบซ้ำเข้าไปอีก
วันนี้ มาตรการกดดันรัสเซียออกมาเรื่อย ๆ ที่ส่งผลต่อเศรษฐกิจโลก ผู้นำเข้าและผู้ส่งออกของไทยจึงควรติดตามข่าวสารให้ใกล้ชิด วางแผนป้องกันความผันผวนของค่าเงิน ราคาน้ำมันและค่าระวางขนส่ง (Freight) เพื่อป้องกันตัวเองให้มากที่สุด.

ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร
CEO – SNP Group

อ่านบทความอื่นที่เขียนโดย ดร. สิทธิชัย ชวรางกูร ได้ที่ http://snp.co.th/e-journal/

Date Published : March 1, 2022